بزرگنمايي:

عصر کرد - در این نشست مهدی کنعانی، استاد دانشگاه تهران به تحلیل وضعیت اقتصاد ایران در سال 1404 پرداخت و درباره مولفه‌ها و شاخص‌های تاثیرگذار بر روند اقتصاد در سال 1404 تحلیل‌هایی را ارائه داد. این کارشناس اقتصادو بازار سرمایه در این نشست همچنین به بنگاه‌های اقتصادی و کسب‌وکارها برای ادامه حیات بهتر و کسب سهم بیشتر از بازار راهکارهایی را ارائه داد.
وی ضمن تاکید بر اینکه بنگاه‌های تولیدی باید از مرحله تلاش برای بقا عبور کنند تاکید کرد که در امسال با توجه به وضعیت مذاکرات و شاخص‌های اقتصادی، بنگاه‌های تولیدی باید بیش از پیش تلاش‌شان معطوف برای این باشد که سهم‌شان را از بازار حفظ کرده و افزایش دهند.
مهدی کنعانی در ابتدای سخنانش به وضعیت خاص کشور بعد از مذاکرات اخیر اشاره کرد و در ادامه سه سناریو را در شرایط کنونی اقتصاد کشور محتمل دانست. به گزارش صمت، استاد دانشگاه تهران در این‌باره گفت: در حالی که در یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخی کشور قرار داریم، باید در سناریوهای گوناگون خود را برای مواجهه با شرایط خاص اقتصادی آماده کنیم، چراکه آمادگی برای مواجهه با سناریوهای مختلف است که به بنگاه‌های اقتصادی کمک می‌کند برنامه‌ریزی درست‌تری داشته باشند.
اقتصاد در چند سناریو
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: به‌طور کلی، براساس مذاکرات و تصمیمات نهایی مرتبط با آن سناریوهای گوناگون برای آینده اقتصادی کشور وجود دارد که در این زمینه می‌توان به سه مورد اصلی اشاره کرد. سناریوی صلح، یکی از این مسیرهاست که اگرچه بسیاری امیدوار به آن هستند، اما برخی تحلیلگران نسبت به آن خوش‌بین نیستند. سناریوی فرسایشی شدن مذاکرات، یکی دیگر از سناریوهای محتمل است که دراین صورت برای مدت‌ها این مذاکرات بدون نتیجه و توافق خاصی ادامه خواهد داشت که می‌تواند به ادامه تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی منجر شود. در نهایت سناریوی سوم با عنوان سناریوی همکاری است یعنی رسیدن به یک توافق کلی و مورد قبول دوطرف که در صورت تحقق، می‌تواند منافع اقتصادی قابل‌توجهی برای کشور به همراه داشته باشد. در کل باید توجه داشت که هرگونه تغییر در وضعیت سیاسی و اقتصادی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر بازارهای گوناگون بگذارد. بنابراین، تحلیل دقیق و پیگیری مستمر وضعیت مذاکرات و تحولات جهانی همواره برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری ضروری است. امید است که با اتخاذ رویکردهای مناسب و همکاری‌های مؤثر، به توافقاتی دست یابیم که منجر به رونق اقتصادی و بهبود شرایط زندگی مردم شود.
فرصت‌سوزی نکنیم
این استاد دانشگاه افزود: یادآوری تجربیات گذشته ایران در مواجهه با تحریم‌ها و چگونگی مدیریت منابع در شرایط بحرانی، می‌تواند به‌عنوان راهنمایی برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه‌تر در آینده عمل کند. این تجربیات نشان‌دهنده اهمیت برنامه‌ریزی استراتژیک و اجتناب از تکرار اشتباهات گذشته است. واقعیت این است که امسال باید به اتفاقاتی که بر اقتصاد تاثیر می‌گذارد به شدت نگاه و رویکری جدی داشت و از کوچک‌ترین فرصت‌ها استفاده کرد. بنگاه‌های تولیدی در این فضا باید از تلاش برای بقا عبور کنند و تلاش کنند سهم‌شان را از بازار بیشتر کنند. ضمن اینکه در این دوران گاه بهترین فرصت‌ها ایجاد می‌شود که می‌تواند مسیر یک بنگاه تولیدی را تغییر دهد. شمن اینکه ما برندها و کسب‌و کارهایی را داریم که اتفاق در همین 3، 4 سال اخیر شروه به فعالیت کرده‌اند و موفق هم بوده‌اند. در این شرایط نباید دست روی دست گذاشت با نگاه دقیق و تحلیل درست می‌توان مسیری مناسبی را انتخاب کرد و موفق شد.
کنعانی در ادامه به بودجه 1404 کل کشور اشاره و اظهار کرد: کاهش رکود، افزایش معقول دستمزد بدون افزایش پایه‌های مالیاتی جدید و پلکانی مصوبات مالیات قبل برخی از نقاط مثبت در لایحه بودجه کل کشور برای سال 1404 به شمار می‌رود.
استاد دانشگاه با تاکید بر وضعیت خاص اقتصاد با توجه به آغاز انجام مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و امریکا به موضوع نرخ ارز و احتمال جهش ارزی اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین مسئله در ایران اکنون موضوع نرخ ارز است به‌گونه‌ای که سیاست‌های پولی، تصمیمات دولتی، هیجانات بازار و نیز ریسک‌های سرمایه‌گذاری همه بر وضعیت نوسانات نرخ ارز و جهش آن تاثیرگذار خواهند بود.
کنعانی به افزایش فشار مالیاتی در صورت عدم‌توافق هم اشاره و اظهار کرد: در شرایط عدم‌توافق بین‌المللی، فشار مالیاتی بر مردم افزایش خواهد یافت. این فشار می‌تواند به نارضایتی عمومی و تنش‌های اجتماعی منجر شود، بنابراین نیازمند سیاست‌های مالیاتی هوشمندانه و متناسب با وضعیت اقتصادی کشور هستیم.
وی با اشاره به چالش‌ها و موانعی که در مسیر فعالیت بنگاه‌های اقتصادی وجود دارد در ادامه اظهار کرد: برای مقابله با این چالش‌ها، باید به سمت ایجاد یک اقتصاد پایدار و صادرات منطقه‌ای حرکت کنیم. خوشبختانه، شرکت‌هایی مانند دیجی‌کالا در حال گسترش فعالیت‌های خود در کشورهای همسایه مانند افغانستان و عراق هستند. با ایجاد غرفه و فروش محصولات در این بازارها، می‌توانیم از اکوسیستم‌های موجود بهره‌برداری کرده و فرصت‌های جدیدی برای صادرات ایجاد کنیم.
استاد دانشگاه تهران با تاکید دوباره بر اینکه برخی مسائل که در اقتصاد کلان کشور به‌عنوان چالش یاد می‌شوند می‌توانند به فرصت تبدیل شوند، یادآور شد: یک سرمایه‌گذار یا یک مدیر اقتصادی همواره باید مجموعه عوامل تاثیرگذار بر شرایط اقتصادی کشورش را بسنجد تا بتواند در شرایط بحران تصمیمات درستی اتخاذ کند. در مدیریت اقتصاد باید به‌دنبال فرصت‌ها باشیم و از تهدیدات به‌عنوان محرک‌های رشد استفاده کنیم. در این راستا، لازم است توجه بیشتری به درآمدهای مالیاتی و رشد آن داشته باشیم. با وجود فشارهای اقتصادی، برخی از بخش‌ها مانند مالیات بر درآمدها همچنان در حال رشد هستند، که نشان‌دهنده ظرفیت‌های موجود در اقتصاد کشور است.
وی درباره سناریو مذاکرات ایران و امریکا (مستقیم یا غیرمستقیم) بر این باور است که 5 سناریو پیش روی ماست که بر مبنای نظرسنجی از خرد جمعی جمع‌آوری‌شده است؛ نخست، «تشدید تنش»، دوم، «تعلیق مذاکرات»، سوم، «توافق تداوم مذاکرات»، چهارم، «توافق محدود» و پنجم، «توافق سریع» است. در صورت سناریو تداوم مذاکرات مستمر و مثبت می‌توان امیدوار به کاهش تحریم‌ها و توافق محدود برای فروش نفت بود. همین مسئله می‌تواند باعث شود سهام بنگاه‌های بورسی (گروه بانکی، دلاری و صادراتی) بالاتر از محدوده تورم قرار گیرند. در این سناریو، زمین و ساخت‌وسازها، طلا، سکه و شمش بورسی در محدوده تورم قرار می‌گیرند و خرید خودرو و آپارتمان در قالب پیش‌خرید بلندمدت دنبال می‌شود. این در حالی است که زمین صنعتی و ماشین سنگین و قطعات آن به‌عنوان بازار جذاب تلقی می‌شود. سناریوی درگیری فقط مطلوب تندروها و برخی کشورهای منطقه است این در حالی است که با وجود امکان سازکار ماشه ممکن است پرونده به آن سمت برود.
از دید کنعانی، مهم‌ترین مسئله در کشورمان در شرایط کنونی، شعاع نرخ ارز است؛ سیاست‌های پولی، تصمیم‌های سیاست‌گذاران، هیجان‌ها و اخبار روانی و ریسک‌های موجود در سرمایه‌گذاری به صورت هماهنگ روی جهش نرخ ارز در اقتصاد ایران تاثیرگذار بوده‌اند. البته در صورت توافق، شرایط کنونی می‌تواند کاملا مسیر دیگری به خود گیرد و از وزن و سهم التهاب‌ها در بازار ارز کاسته شود. عدم توافق، دولت را ممکن است به سمت افزایش فشار مالیاتی سوق دهد. این بدان معناست که دولت مجبور می‌شود نسبت به اخذ مالیات بیش‌تر از صنوف مختلف، سخت‌گیری‌های بیش‌تری اعمال کند که می‌تواند چالش‌ها را تشدید کند.
کنعانی افزود: باید توجه داشته باشیم که برخی از همکاران ما بر این باورند که اگر یک جنبه از اقتصاد کلان منفی باشد، تمام بنگاه‌ها تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند. اما واقعیت این است که ما باید به‌دنبال فرصت‌ها باشیم و از ظرفیت‌های خود استفاده کنیم. هر بنگاهی می‌تواند با مدیریت درست و نوآوری، از دیگران پیشی بگیرد.
مدرس دانشکده مدیریت دانشگاه تهران اضافه کرد: همواره مقوله سرمایه‌گذاری روی طلا یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های مسئولان اقتصادی در هر کشوری بوده و خوشبختانه این امر در ایران به‌خوبی رعایت شده تا در مواقع لزوم به پشتوانه آن بهره‌برداری لازم انجام شود.
وی در ادامه سرمایه‌گذاری روی طلا را از اولویت‌های نخست مدیران اقتصادی در شرایط کنونی می‌داند که در هر اقتصادی در جهان نوع رفتار مدیران و سیاست‌گذاران نیز موید همین مسئله است. اتخاذ این استراتژی در اقتصاد ایران انتخاب درست سیاست‌گذاران بوده که می‌تواند در زمانه مناسب به کمک و پشتوانه اقتصاد ایران بیاید.
مدرس دانشکده مدیریت دانشگاه تهران افزود: همواره مقوله سرمایه‌گذاری روی طلا یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های مسئولان اقتصادی در هر کشوری بوده و خوشبختانه این امر در ایران به‌خوبی رعایت شده تا در مواقع لزوم به پشتوانه آن بهره‌برداری لازم صورت پذیرد. برخی از استراتژی‌های دوره رکود از نظر کنعانی در این موارد «خرید اقساطی»، «خلق بدهی ریالی» (مبتنی بر دارایی تورمی و یا قدرت خرید بازپرداخت یا سکه و طلا)، «خرید دین» و «ابزارهای تامین مالی درون صنعت و زنجیره ارزش»، «حفظ و توسعه سهم بازار» و «رشد مشتریان خارج شدگان از صنعت و قربانیان رکود» قابل‌تحلیل است.
دکتر کنعانی در پایان تاکید کرد: مدیران باید واقع‌بینانه به شرایط اقتصادی نگاه کنند و تصمیمات خود را براساس واقعیت‌های موجود در خاورمیانه اتخاذ کنند. باید توجه داشت که الگوهای موفقیت در کشورهای دیگر ممکن است به‌راحتی قابل پیاده‌سازی نباشند و نیاز به تطبیق با شرایط محلی دارند. بنابراین، ایجاد یک استراتژی جامع و واقع‌بینانه برای مدیریت اقتصاد کشور ضروری است. در نهایت اینکه به یاد داشته باشیم که رونق و رکود در ذات بازار است و گاه در رکود فرصت‌هایی هست که در رونق نیست. مهم‌تر از همه سناریومحور مسائل را ببینید، استراتژی بلندمدت داشته باشید و فقط مدیر رونق در بلاد رکود نباشید.
سخن پایانی
در این نشست تخصصی در سازمان مدیریت صنعتی، تحلیل اقتصاد ایران در سال 1404 بر مبنای انجام مذاکرات ایران و امریکا ترسیم شد. بنا بر نظر کارشناسان به نظر می‌رسد بنگاه‌های اقتصادی باید بر مبنای سناریوهای مختلف، تحلیل متناسب و انتخاب بهینه را انجام دهند. تحلیل اقتصادی ایران در سال 1404 با توجه به مذاکرات ایران و امریکا، می‌تواند به‌عنوان یک نقطه عطف در درک آینده اقتصادی کشور تلقی شود. این مذاکرات، به ویژه در زمینه توافق هسته‌ای و تحریم‌ها، تأثیرات عمیقی بر اقتصاد ایران خواهند داشت. بنابر این گزارش در این راستا می‌توان پنج سناریوی مجزا را برای بررسی وضعیت اقتصادی ایران ترسیم کرد. با توجه به این سناریوها، بنگاه‌های اقتصادی باید تحلیل‌های دقیقی انجام دهند و بر مبنای هر کدام از این سناریوها، استراتژی‌های متناسب را تدوین کنند. این امر شامل شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها، ارزیابی ریسک‌ها و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری و توسعه کسب‌وکارها خواهد بود. در نهایت، توانایی بنگاه‌ها در انطباق با شرایط متغیر و پیش‌بینی تحولات آینده، کلید موفقیت آنها در یک محیط اقتصادی پرچالش خواهد بود.