عصر کرد

آخرين مطالب

«ذوالفقار»؛ ابزاری برای نقد، نه تیغی دو دم سیاسی

«ذوالفقار»؛ ابزاری برای نقد، نه تیغی دو دم
  بزرگنمايي:

عصر کرد - به گزارش خبرنگار فرهنگی ایونا به نقل از ایسنا؛ برای این نویسنده که زاده قلم بهرام بیضایی بود، حضرت علی (ع) آمیزه‌ای بود از روشنفکری و شجاعت و ذوالفقار؛ آیینه‌ای برای دیدن زشتی‌هایمان، نه تیغی دو دم!
25 سال پیش در سالی که به نام حضرت علی (ع) نام‌گذاری شده بود، به بهرام بیضایی سفارش داده شد تا نمایشنامه‌ای درباره نخستین امام شیعیان بنویسد.
او اما به جای روایتی پرسوز و گداز، یا ستایشی اغراق‌آمیز یا ارایه تصویری در قد و قامت یک بُت، حضرت علی را به زمان حاضر آورد؛ روشنفکری شجاع که امکان حضور در صحنه را ندارد. در تمام این سال‌ها که به ربع قرن رسیده، نمایشنامه‌ای دیگر در حد و اندازه این متن سفارشی درباره حضرت علی نوشته نشده است و حالا در سالروز ضربت خوردن امامی که نامش به دادگری آمیخته شده، به رسم سال‌های گذشته، بخش‌هایی از نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» بهرام بیضایی را مرور می‌کنیم، نمایشنامه‌ای که بیضایی هرگز آن را به صحنه نیاورد و محمد رحمانیان بود که سال‌ها بعد از نگارش و انتشار این نمایشنامه، در سال 95، آن را در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر اجرا کرد.
بیضایی برای نگارش نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» با رجوع به خود، وضعیت دشوار نمایشنامه‌نویسی را توصیف کرد که قرار است نمایشنامه‌ای درباره امام علی بنویسد ولی اجازه ندارد تصویر یا حتی از صدایی از او ارایه دهد و این چنین است که در غیاب قهرمان ماجرا ، بدمن داستان، یعنی ابن ملجم مرادی، در نور قرار می‌گیرد و تماشاگر تصویر او را می‌بیند.
«نویسنده» نمایشنامه بیضایی گله دارد که چرا برخلاف سنت شبیه‌خوانی که امامان معصوم نیز در کنار اشقیاء حضور دارند، در صحنه تئاتر چنین امکانی وجود ندارد و این چنین است که شخصیت «نویسنده» در جایی از نمایشنامه، می‌گوید:
«مگه شبیه خون‌ها مردم عادی نبودن، رعیت و کاسب و بافنده؟ از طرفی اون خودش یکی از مردم بود. با اونا و میون اونا زندگی می‌کرد. مشکل نون و آب داشت. زیر سقف می‌خوابید. زمستونا به آفتاب و تابستونا به سایه پناه می‌برد. مشمول قانون طبیعت یعنی بیماری و پیری و مرگ بود. افسرده می‌شد، گاهی هم خوشحال! می‌جنگید؛ گاهی هم شکست می‌خورد! کار می‌کرد، زراعت و باغداری و آبیاری! از دست حرص و جهل زمانه خودش در رنج بود. اونچه اونو از دیگران جدا می‌کرد، اندیشه‌هاش بود و روح بزرگ و بلندنظری‌ش که سودجویان زمانه رو خوش نمی‌اومد و به نظرشون دگراندیش مزاحم بود.»
اما داستان نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» که فقط درباره «نویسنده» نمایشنامه نیست. او در جای جای این داستان، بخش‌هایی از شخصیت حضرت علی زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد که با تصویر همیشگی که از این امام ارایه شده، تفاوتی چشمگیر دارد تا جایی که ذوالفقار تبدیل می‌شود به آیینه‌ای که با آن نه به جنگ دیگران بلکه به پیکار زشتی‌های درونی خویش می‌رویم و این چنین است که در بخشی از متن می‌خوانیم:
«ای طبلی از شکم ساخته، قناعت به دیگران آموختی تا خود شکم بینباری! ای رگ گردن برآورده، گردن زدن آیین کردی، که گردنت نزنند! ای بالانشین، که حیا افکندی، دور نیست که افکنده شوی! و ای ستم‌بر که در مظلومیت خویش پنهانی، تا کی ثنای ستمگر؟و تو ای سوار بر رهوار ـ تو بر سینه و سر زدی اگر کسی می‌دید، تا رکابت گیرند؛ و چون بر زین نشستی، بر پیادگان خندیدی! ای زاده دروغ و بالیده در ریا، به شمارِ بارهایی که بر نامم سوگند خوردی برای فریفتن خویش و دیگری و من و خدا، به همان شمار که دانستم و به رویت نیاوردم، شرمی از فردا کن که آینه روبه‌رویت گیرند. ذوالفقار، این است نه تیغ دو دم!»
نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» که سال 79 نوشته شده، 2 سال بعد در شمارگان 5 هزار نسخه که حالا برای ما رقمی افسانه‌ای است، از سوی نشر «رونشگران و مطالعات زنان» به انتشار رسید. این نمایشنامه تا سال 1393 که محمد رحمانیان به مناسبت شب‌های قدر آن را با گروهی از بازیگرانش نمایشنامه‌خوانی کرد، مهمان کتابخانه‌هایمان بود و تنها زمانی که روی صحنه جان گرفت، در سال 95 بود که در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر برای اولین اجرا شد؛ اجرایی که در آن مهتاب نصیرپور، نقش «نویسنده» را بازی کرد.

عصر کرد

لینک کوتاه:
https://www.asrekurd.ir/Fa/News/975624/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

خورشید در اوج فلک یک روز؛ آزادی‌ات را می کشد فریاد

استوری مربی سابق استقلال برای آبی‌پوشان

هدف بلندپروازانه الخلیفی؛ ریاست فیفا!

لحظه‌شماری لیموچی برای پایان تعطیلات نوروزی!

گل اول تیم ملی فوتبال ساحلی ایران به عربستان توسط داستان

آخرین تمرین پرسپولیس با یک غایب مهم

گل دوم تیم ملی فوتبال ساحلی ایران به عربستان توسط سید علی ناظم

گل سوم تیم ملی فوتبال ساحلی ایران به عربستان توسط میرشکاری

گل چهارم تیم ملی فوتبال ساحلی ایران به عربستان توسط محمد معصومی زاده

رقیب اصلی تراکتور برای صدر؛ نه پرسپولیس نه سپاهان!

گل پنجم تیم ملی فوتبال ساحلی ایران به عربستان توسط سید محمد داستان

دیدار شهرداری ارومیه و فولاد سیرجان بدون تماشاگر شد

ایران را با هیچ جای دیگری عوض نمی کنم ؛ توصیه خسرو خورشیدی به مدیران

استقرار نیرو‌های پلیس در 30 کیلومتری شهر‌های کردستان

تردد 51 درصدی پلاک‌های غیربومی در جاده‌های کردستان

ساماندهی وانت‌های میوه‌فروش سنندج

کاهش صددرصدی فوتی‌های ناشی‌ از حوادث رانندگی در کردستان

بانک‌های کردستان پنج‌شنبه‌ها تعطیل نیست

نقش‌آفرینی حوزه‌های علمیه در تحقق شعار سال و تقویت اقتصاد اسلامی

کلید طلایی توسعه سرمایه گذاری دریایی ایران در سال 1404/ رسانه ها چگونه اقتصاد دریایی ایران را متحول می کنند؟

تجاوز به چپ وانت نیسان، 7 کشته و زخمی برجای گذاشت

جزئیات برگزاری نماز عید فطر در کرمانشاه

ضریب اشغال 97 درصدی تخت‌های کرمانشاه در نوروز

97 درصد ظرفیت تخت‌های کرمانشاه در نوروز تکمیل شد

برای رونق گردشگری اقدامات اثربخش و ماندگاری انجام شود

استاندار کردستان: تدابیر لازم برای اسکان مسافران در نیمه دوم سفر‌های نوروزی اتخاذ شود

هر بهارى که مى گذرد، دیگر برنمى گردد

«در تلاطم در طوفان»‌ برگزیده شعرهای عارف‌نژاد با موضوع فلسطین منتشر شد

درخشش طارمی از چشم اینزاگی دور ماند!

غول‌کُش میهمان رئال

طلا در انتظار والی‌زاده

تاجرنیا: نمی‌توانیم 20 بازیکن درجه یک بگیریم

ادعای عجیب؛ مجروح شدن یک زن توسط هالند!

صعود پاکدامن و حذف فتوحی در جام جهانی مجارستان

دنیامالی: در تلاش هستیم تعامل با آموزش و پرورش را توسعه دهیم

برترین لحظات هفته 7و8 مقدماتی جام‌جهانی 2026

کهکشانی‌ها به تمرینات خود بازگشتند

آماده سازی بارسلونا پیش از بازی با خیرونا

80 درصد فوتی‌های تصادفات نوروزی در سر صحنه جان باختند

حضور در ایران را با هیچ جای دیگری عوض نمی کنم / توصیه خسرو خورشیدی به مدیران

افزایش فوتی‌های سر صحنه تصادفات نوروزی در خراسان شمالی؛ زنگ خطر برای ایمنی جاده‌ها

اقامت 326 هزار و 174 نفر مسافر نوروزی در کردستان

رشد 38درصدی ورود گردشگران خارجی به کردستان

اعلام حمایت وزارت اقتصاد از بورس در 1404

استیضاح هم جلوی افزایش نرخ ارز را نگرفت/ قیمت دلار از 57 تا 103 هزار تومان رسید!

قیمت دلار امروز 9 فروردین 0.05 درصد افزایش یافت

برای پیک دوم سفرها مشکلی برای تامین بنزین نخواهیم داشت

رشد معنادار سرمایه‌گذاری، همکاری قوای سه‌گانه را می‌طلبد

رشد معنادار سرمایه‌گذاری، همکاری قوای سه‌گانه را می‌طلبد/ اقتصاد آرام، سرمایه‌گذاران را ترغیب می‌کند

افزایش 25 درصدی میزان اقامت در کرمانشاه طی نوروز 1404