عصر کرد - ابتدای تعطیلات نوروزی قلعه «فلک‌الافلاک» مملو از حضور مسافران و گردشگرانی از جای‌جای ایران اسلامی است که برای بازدید از این اثر ملی و شاهکار معماری ایرانی و همچنین موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی این قلعه شگرف در خرم‌آباد حضور پیدا می‌کنند.
موزه مردم‌شناسی استان لرستان به‌عنوان یکی از غنی‌ترین موزه‌های مردم‌شناسی کشور در اردیبهشت سال 1381 در قلعه «فلک‌الافلاک» افتتاح شد، این موزه با 12 سالن و راهرو هایی مرتبط به آن صحنه‌هایی بسیار بدیع و چشم نوازی را از زندگی بومی مردم لرستان به نمایش گذاشته است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
سفر به فرهنگ و باورهای مردمان لر
موضوعات به نمایش گذارده شده در این موزه شامل باورها و اعتقادات مردم این دیار درباره چشم‌زخم‌ها و تولد، ابزار و وسایل روشنایی سنتی، کتابت و لوازم مربوط به آن، پوشاک سنتی مردان و زنان، ابزار و صنایع کشاورزی بومی، موسیقی محلی، آهنگر محلی، گالری عکس از مناظر طبیعی و زندگی مردم، صحنه‌هایی از مراسم عروسی، گالری عکس‌هایی از دوره قاجار است.

همچنین مشاغل سنتی خراطی، سراجی، گیوه‌دوزی، ورشوسازی، ویترین‌هایی از ظروف و وسایل مهمان‌نوازی، مراسم سوگواری و گور نگاره‌های حجاری شده، سالن مخصوص نمایش فیلم و اسلاید، مرد موتاب، زنان در حین بافت سیاه‌چادر، قالی، گلیم، جاجیم، ویترین نمونه‌هایی از بافته‌های لری، ماکتی از سیاه‌چادر، صحنه‌هایی از فعالیت زنان عشایر و روستایی، سالن موسیقی و نمایش انواع سازهایی لری و چهره‌های برجسته موسیقی لرستان، صحنه‌ای از شکار، آسیاب آبی و سالن ابزار و وسایل پخت نان و … از دیگر دیدنی‌های این موزه است.
موزه مردم‌شناسی «فلک‌الافلاک»؛ منظره خاطره‌انگیز فرهنگ این دیار
این مجموعه که با بهره‌گیری از ابزار و وسایل گردآوری‌شده از صحنه‌های واقعی زندگی روزمره مردم و چیدمان مناسب آنها در ویترین‌ها و صحنه‌های ایجاد شده گذاشته شده منظره‌های خاطره‌انگیزی را در ذهن هر بیننده‌ای بر جای گذارد.
در سالن اول موزه با اشیا مربوط به تولد آغاز می‌شود که شامل اشیایی با باورها کهن نظیر طلسم‌ها، خر مهره‌ها (کژک)، آویزه‌های اسپند (دیی دیی)، قاب قران، ریش کل، پرهای خروس، سر کبک و مهره‌های رنگین و … است.

ابزار و وسایل روشنایی نظیر پی‌سوزها، چراغ لامپا، چراغ‌موشی و وسایل کتابت مانند کتب قدیمی، قلمدان، جوهردان، عینک‌ها و قباله‌های قدیمی و همچنین اشیا مربوط به ایام سوگواری محرم و تعزیه‌گردانی و پوشاک مردان و زنان همراه با زیورآلاتی که زنان ایل به هنگام شادی به خود می‌آرایند از جمله اشیایی است که در ویترین این سالن به نمایش گذارده شده است.
در ادامه آن مجموعه‌ای از اشیا و صحنه‌های مربوط به کشاورزی دیده می‌شود که در یک‌سوی آن مرد کشاورزی را در حین سوار بر خرمن‌کوب چوبی و خواندن آواهای محلی برای رفع خستگی نشان می‌دهد که گویی خود در کنار «خرمن‌جا»، به نظاره نشسته است و در سوی دیگر مردی در پی پاشیدن بذری نو زمین را با گاوآهن شخم می‌زند.
در همان نزدیکی سیمای مردی آهنگر و یا صنعتگران محلی که در حال تهیه ابزارآلات کشاورزی هستند نمایی دیگر از زندگی بومی لرستان را تداعی می‌کند.
سالن عروسی؛ نوای شورانگیز ساز و دهل
گالری عکس: در این گالری مجموعه‌ای از تصاویر طبیعت و مردم به نمایش گذارده شده که با نگاهی به آنها می‌توان به تنوع زیبایی‌های طبیعی، چهره‌های بومی و چگونگی زندگی در دامن طبیعت دل‌انگیز لرستان پی برد.
سالن عروسی: در سالن عروسی همراه با نوای شورانگیز ساز و دهل آوردن عروس با مادیان سفید تزئین شده، مردان و زنان رقصنده گرداگرد نوازندگان بومی و عروس و داماد و… همه اینها صحنه‌هایی هستند که شما را به این عروسی دعوت می‌کنند.

عکس‌های قاجار: در راهرویی که به سالن مشاغل بومی مرتبط می‌گردد عکس‌هایی از دوره قاجار دیده می‌شود این عکس‌ها مربوط به سران عشایر و طوایف لر در دوره قاجار است که توسط عکاس‌خانه «دارالخلافه» تهران در سال‌های 1218- 1219 عکس‌برداری شده است و هم اکنون اصل این عکس‌ها در آلبوم‌خانه سلطنتی کاخ گلستان نگهداری می‌شود.
سالن سوگواری، طنین آوای سوگ
سالن مشاغل و ظروف: در زیر طاق‌نماهای این سالن مجموعه‌ای از پیکره استادان مشاغل سنتی نظیر پیرمرد خراط، ورشو ساز، سراج، گیوه‌دوز و اشیا مربوط به سوارکاری و شکار و ظروف مهمان وازی چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند و آنها را با دنیایی از رموز و فنون سنتی که روزگاری پیشتاز صنعت ایران‌زمین بوده‌اند آشنا می‌کند.
سالن سوگواری: در طنین غمگنانه آوای سوگ و نوای «مویه» که در این سالن بخش می‌شود صحنه‌هایی از مراسم چهره، کتل کردن اسب مردان پلاس پوش و زنان سوگوار با گیس‌بریده و گونه‌هایی خراشیده تصاویری از سوگنامه‌های شاهنامه را برای شما تداعی می‌کند، نقوش حجاری شده سنگ گورهای که در کنار این صحنه قرار گرفته‌اند، بخش‌هایی دیگر از آئین سوگ را به تصویر کشیده‌اند.

سالن نمایش: با ایجاد سالن نمایش برای بازدیدکنندگان فرصتی فراهم شده که دمی با نشستن ناظر جلوه‌هایی از فرهنگ و تاریخ لرستان از طریق سیستم صوتی و تصویری موزه باشیم.
سالن بافته‌های بومی: مرد موتاب در حال موتابی، زنان عشایر در حین بافت سیاه‌چادر، گلیم، قالی و جاجیم سه سالن را به خود اختصاص داده‌اند به‌طوری‌که جزئی‌ترین فنون و زیبای های آن قابل‌مشاهده است.
سیاه‌چادرهای عشایری میزبان قدوم مهمانان نوروزی
سالن عشایر: در این سالن سیاه‌چادر (داوار) به نمایش گذارده شده که حدوداً پنج برابر کوچک‌تر از یک سیاه‌چادر واقعی است، این سیاه‌چادر نمونه‌ای است از یک سکونت‌گاه عشایری منطقه «هومیان» کوهدشت است که به همراه متعلقات آن در معرض دید عموم قرار گرفته است.

از دیگر موضوعاتی که در این سالن قابل‌مشاهده است، فعالیت روزمره زنان عشایر بوده که نقش عمده زندگی ایلیاتی را به عهده دارند، زنی در حال آوردن مشک آب، زنی در حال نخ‌ریسی، زنی در حال سبدبافی، زنی در حال مشک‌زنی، زنی در حال تهیه خوراک و خوابانیدن کودک خود در گهواره‌ای بومی و زنی در حال آوردن هیزم و صحنه‌هایی که به طور روزمره در زندگی ایلی و روستایی برای زنان تکرار می‌شود.
موسیقی لری هم‌زاد مردمان دیار بلوط و مفرغ
سالن موسیقی: موسیقی لری بخش جدایی‌ناپذیر زندگی است که از بدو پیدایش این قوم با او هم‌زاد بوده است، کهن‌ترین این آواها را می‌توان در «مویه» ها و «هوره» ها و نواهای شادی و سرودهای دلدادگی‌های عاشقانه جستجو کرد.

سالن موسیقی موزه مردم‌شناسی لرستان با مجموعه‌ای از انواع سازهای بادی نظیر سرنا، کرنا، دوزله، بلور، و سازهای کوبه ای نظیر انواع دهل و همچنین سازهای زهی انواع تنبور و کمانچه به‌ویژه کمانچه زنده‌یاد استاد «علیرضا حسین‌خانی» که در دستان پیکره‌اش در ویترین به نمایش گزارده شده است توجه هر علاقه‌مندی را به خود جلب می‌کند.
پیکره استاد «شامیرزا مرادی» سرنا نواز شهیر لرستانی و زنده‌یاد «امام قلی امامی» تنبورنواز کوهدشتی در آینده‌ای نزدیک به این مجموعه افزوده خواهد شد.
سالن نان و شکار
سالن شکار: درگذشته‌ای نه‌چندان دور شکار یکی از شیوه‌های معیشت مردم لر بوده است، شکار کبک در فصل زمستان همراه با دیجومه (پرده‌ای رنگین برای فریب کبک‌ها در زمستان) از جمله صحنه‌هایی است که در این سالن قابل‌مشاهده است.

سالن نان: نان اصلی‌ترین غذای بشری بوده که از گذشته‌ای دور تا امروز برای تهیه آن فن آوری‌های گوناگون را ابداع کرده است، در این سالن بخشی از این فن آوری‌ها شامل آسیاب آبی در اندازه‌ای سه برابر کوچک‌تر از اندازه واقعی، آسیاب دستی نظیر «دس یر» یا «دس هر» و «بردگلو» که برای خردکردن دانه غلات به کار برده می‌شود و همچنین زنانی در حال تهیه نان محلی «تاوه‌ای» و «تیری» هستند به همراه تصاویری از موضوعات مرتبط با نان به نمایش گزارده شده است.
برای بازدید از نمونه‌هایی از فرهنگ، تمدن و پیشینه مردم لرستان به موزه مردم‌شناسی قلعه «فلک‌الافلاک» باید سر زد تا اوج هنرمندی و خلاقیت مردمان لر را مشاهده کرد.
شکل‌گیری ستاد خدمات سفرهای نوروزی در لرستان
رضا آریایی سرپرست معاونت عمرانی استانداری لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در این رابطه، اظهار کرد: باتوجه‌به جاذبه‌های گردشگری طبیعی و آثار تاریخی کهنی که در لرستان وجود دارد، این استان از قدیم الا ایام محل تردد گردشگران در ایام مختلف سال بوده است.
وی با بیان اینکه در استان لرستان حدود پنج هزار اثر تاریخی و جاذبه گردشگری داریم، عنوان کرد: دو هزار و 650 مورد از این آثار تاریخی به ثبت ملی رسیده است.
سرپرست معاونت عمرانی استانداری لرستان با تأکید بر اینکه این آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری، گردشگران زیادی را در طول به سمت خود هدایت می‌کنند، افزود: باتوجه‌به اینکه سیاست مدیریت ارشد استان به این شکل بوده که استان را از معبر گردشگری به مقصد گردشگری تبدیل شود، با تلاش مدیران دستگاه‌های اجرایی در بحث زیرساخت‌ها کار شده است، البته این کار باید ادامه و تداوم داشته باشد.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به شکل‌گیری ستاد خدمات سفرهای نوروزی در لرستان، تصریح کرد: در این راستا کمیته‌هایی در زیرمجموعه آن تشکیل شده است و اقدامات لازم در آنها صورت‌گرفته است.
ظرفیت اقامت مسافران نوروزی به 27 هزار نفر در یک شب رسیده است
سرپرست معاونت عمرانی استانداری لرستان با بیان اینکه در سال گذشته 52 هزار و 789 شب اقامت در لرستان به ثبت رسیده است، عنوان کرد: این میزان اقامت در مهمان‌سراها، آموزش‌وپرورش، هتل‌ها، بوم‌گردی‌ها و… به ثبت رسیده است.
آریایی در ادامه سخنان خود این تعداد حداقل یک شب را در استان لرستان مانده‌اند و بعضی‌ها بیشتر مانده‌اند، گفت: این آمار مربوط به کسانی که در لرستان فامیل و اقوام نداشته‌اند.
ریایی با بیان اینکه ظرفیتی که سال گذشته برای اقامت در استان پیش‌بینی‌شده بود، 24 هزار نفر در یک شب بود، گفت: امسال این ظرفیت به 27 هزار نفر در یک شب رسیده است.
کد خبر 6415843