بزرگنمايي:

عصر کرد - : صنایع سنتی، که سال‌ها با روش‌های ثابت و متکی بر منابع فیزیکی اداره می‌شدند، امروز در مسیر تحول دیجیتال قرار گرفته‌اند. این تغییرات، به‌واسطه نوآوری‌های استارتاپی، نه‌تنها ساختار این صنایع را تغییر داده، بلکه ارزش افزوده‌ای قابل‌توجه ایجاد کرده است.
دیجیتالی‌سازی، فرآیندی است که با ورود فناوری‌های مدرن، از جمله هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و اینترنت اشیا، به صنایع سنتی، به افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و بهبود تجربه مشتری منجر می‌شود.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در این گزارش، به بررسی روند دیجیتالی‌سازی صنایع سنتی، نمونه‌های موفق، آمار و تحلیل‌های مرتبط و تأثیر آن بر اقتصاد جهانی می‌پردازیم.
دیجیتالی‌سازی؛ از دیروز تا امروز روند دیجیتالی‌سازی صنایع سنتی به دهه 1980 برمی‌گردد، زمانی که اولین کامپیوترهای شخصی و نرم‌افزارهای مدیریت تولید به بازار آمدند. با گذر زمان و پیشرفت فناوری، این روند شدت گرفت. اینترنت در دهه 1990 و سپس ظهور گوشی‌های هوشمند در دهه 2000، محرک‌هایی کلیدی برای تسریع این تحول بودند.
اما نقطه عطف اصلی در دهه اخیر با ظهور فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی (AI)، بلاکچین و اینترنت اشیا (IoT) رخ داد. این فناوری‌ها امکان جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، اتوماسیون فرآیندها و ایجاد سیستم‌های متصل را فراهم کردند.
نقش استارتاپ‌ها در این تحول استارتاپ‌ها به‌دلیل انعطاف‌پذیری و توانایی در پذیرش ریسک، در خط مقدم دیجیتالی‌سازی صنایع سنتی قرار دارند. آن‌ها با ایجاد مدل‌های نوآورانه و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، توانسته‌اند تأثیری عمیق بر صنایع گوناگون بگذارند:
کشاورزی هوشمند
استارتاپ‌هایی مانند CropX با استفاده از سنسورها و تحلیل داده‌ها، به کشاورزان کمک می‌کنند تا مصرف آب و مواد شیمیایی را بهینه کنند. در ایران نیز، استارتاپ‌هایی نظیر تاک‌سیب به کشاورزان امکان استفاده از پهپادها برای نظارت بر مزارع را ارائه می‌دهند.
صنعت حمل‌ونقل شرکت‌هایی نظیر اوبر و اسنپ، مدل‌های سنتی تاکسیرانی را تغییر داده و تجربه سفر را بهبود بخشیده‌اند. در حوزه حمل‌ونقل بار نیز استارتاپ‌هایی مانند ترابرنت در ایران با دیجیتالی‌سازی فرآیندهای باربری، هزینه‌ها و زمان را کاهش داده‌اند.
تولید هوشمند استارتاپ‌هایی مانند Tulip در جهان، با ارائه نرم‌افزارهایی برای نظارت بر تولید، بهره‌وری را افزایش داده‌اند. این ابزارها امکان جمع‌آوری داده‌ها از ماشین‌آلات و تحلیل آن‌ها برای بهبود فرآیند تولید را فراهم می‌کنند.
تأثیر دیجیتالی‌سازی بر اقتصاد جهانی طبق گزارش McKinsey، دیجیتالی‌سازی صنایع می‌تواند تا سال 2030 بیش از 13 تریلیون دلار ارزش اقتصادی ایجاد کند. همچنین، بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌هایی که فناوری‌های دیجیتال را به‌کار گرفته‌اند، تا 25 درصد بهره‌وری بیشتری نسبت به رقبا دارند.
در ایران، با وجود چالش‌هایی نظیر زیرساخت‌های محدود، دیجیتالی‌سازی صنایع سنتی با سرعت در حال رشد است. طبق آمار، ارزش بازار فناوری اطلاعات در ایران تا سال 1400 به بیش از 100 هزار میلیارد تومان رسیده و پیش‌بینی می‌شود که با گسترش دیجیتالی‌سازی این رقم افزایش یابد.
مزایای دیجیتالی‌سازی صنایع سنتی دیجیتالی‌سازی صنایع سنتی مزایای متعددی دارد که آن را به یکی از الزامات اصلی توسعه اقتصادی تبدیل کرده است:
افزایش بهره‌وری: کاهش زمان و هزینه‌ها با استفاده از ابزارهای دیجیتال.
بهبود کیفیت: نظارت دقیق‌تر بر فرآیندها منجر به تولید محصولات باکیفیت‌تر می‌شود.
ایجاد شفافیت: فناوری بلاکچین امکان ردیابی کامل زنجیره تأمین را فراهم کرده است.
کاهش اثرات زیست‌محیطی: بهینه‌سازی مصرف منابع و کاهش هدررفت انرژی.
چالش‌ها و موانع دیجیتالی‌سازی
با وجود مزایا، دیجیتالی‌سازی صنایع با چالش‌هایی روبه‌روست. از جمله:
هزینه‌های اولیه بالا: بسیاری از صنایع سنتی توان مالی کافی برای سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید را ندارند.
مقاومت فرهنگی: تغییر فرهنگ کاری در سازمان‌های سنتی یکی از موانع اصلی است.
نبود زیرساخت‌های کافی: در کشورهایی مانند ایران، کمبود زیرساخت‌های فناوری مانعی جدی محسوب می‌شود.
چالش‌های امنیتی: دیجیتالی‌سازی زنجیره تأمین و داده‌ها، صنایع را در معرض حملات سایبری قرار می‌دهد.
دیجیتالی‌سازی در ایران؛ فرصت‌ها و پیشرفت‌ها
در ایران، استارتاپ‌ها نقشی محوری در دیجیتالی‌سازی صنایع ایفا کرده‌اند. شرکت‌هایی مانند دیجی‌کالا، اسنپ و پین‌تاپین، با ارائه خدمات نوآورانه، تجربه مصرف‌کنندگان را متحول کرده‌اند. همچنین، دولت با برنامه‌هایی نظیر طرح تحول دیجیتال و حمایت از استارتاپ‌ها، سعی در تسریع این روند دارد.
چشم‌انداز آینده دیجیتالی‌سازی صنایع آینده دیجیتالی‌سازی صنایع به شدت روشن است. فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، بلاکچین و اینترنت 5G، پتانسیل‌های جدیدی برای تغییر صنایع فراهم می‌کنند. در ایران، با رفع موانع و تقویت زیرساخت‌ها، این روند می‌تواند به یکی از محرک‌های اصلی رشد اقتصادی تبدیل شود.
دیجیتالی‌سازی صنایع سنتی، با کمک استارتاپ‌ها و فناوری‌های نوین، تغییری اساسی در نحوه عملکرد و بهره‌وری صنایع ایجاد کرده است. با وجود چالش‌ها، این روند به دلیل مزایای متعدد، یکی از اولویت‌های اصلی دولت‌ها و کسب‌وکارها در سراسر جهان است.
ایران نیز با استفاده از فرصت‌های موجود و حمایت از استارتاپ‌ها، می‌تواند در این مسیر گام‌های بلندی بردارد و نقش فعالی در تحولات اقتصادی آینده ایفا کند.