عصر کرد

آخرين مطالب

«ذوالفقار»؛ ابزاری برای نقد، نه تیغی دو دم سیاسی

«ذوالفقار»؛ ابزاری برای نقد، نه تیغی دو دم
  بزرگنمايي:

عصر کرد - به گزارش خبرنگار فرهنگی ایونا به نقل از ایسنا؛ برای این نویسنده که زاده قلم بهرام بیضایی بود، حضرت علی (ع) آمیزه‌ای بود از روشنفکری و شجاعت و ذوالفقار؛ آیینه‌ای برای دیدن زشتی‌هایمان، نه تیغی دو دم!
25 سال پیش در سالی که به نام حضرت علی (ع) نام‌گذاری شده بود، به بهرام بیضایی سفارش داده شد تا نمایشنامه‌ای درباره نخستین امام شیعیان بنویسد.
او اما به جای روایتی پرسوز و گداز، یا ستایشی اغراق‌آمیز یا ارایه تصویری در قد و قامت یک بُت، حضرت علی را به زمان حاضر آورد؛ روشنفکری شجاع که امکان حضور در صحنه را ندارد. در تمام این سال‌ها که به ربع قرن رسیده، نمایشنامه‌ای دیگر در حد و اندازه این متن سفارشی درباره حضرت علی نوشته نشده است و حالا در سالروز ضربت خوردن امامی که نامش به دادگری آمیخته شده، به رسم سال‌های گذشته، بخش‌هایی از نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» بهرام بیضایی را مرور می‌کنیم، نمایشنامه‌ای که بیضایی هرگز آن را به صحنه نیاورد و محمد رحمانیان بود که سال‌ها بعد از نگارش و انتشار این نمایشنامه، در سال 95، آن را در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر اجرا کرد.
بیضایی برای نگارش نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» با رجوع به خود، وضعیت دشوار نمایشنامه‌نویسی را توصیف کرد که قرار است نمایشنامه‌ای درباره امام علی بنویسد ولی اجازه ندارد تصویر یا حتی از صدایی از او ارایه دهد و این چنین است که در غیاب قهرمان ماجرا ، بدمن داستان، یعنی ابن ملجم مرادی، در نور قرار می‌گیرد و تماشاگر تصویر او را می‌بیند.
«نویسنده» نمایشنامه بیضایی گله دارد که چرا برخلاف سنت شبیه‌خوانی که امامان معصوم نیز در کنار اشقیاء حضور دارند، در صحنه تئاتر چنین امکانی وجود ندارد و این چنین است که شخصیت «نویسنده» در جایی از نمایشنامه، می‌گوید:
«مگه شبیه خون‌ها مردم عادی نبودن، رعیت و کاسب و بافنده؟ از طرفی اون خودش یکی از مردم بود. با اونا و میون اونا زندگی می‌کرد. مشکل نون و آب داشت. زیر سقف می‌خوابید. زمستونا به آفتاب و تابستونا به سایه پناه می‌برد. مشمول قانون طبیعت یعنی بیماری و پیری و مرگ بود. افسرده می‌شد، گاهی هم خوشحال! می‌جنگید؛ گاهی هم شکست می‌خورد! کار می‌کرد، زراعت و باغداری و آبیاری! از دست حرص و جهل زمانه خودش در رنج بود. اونچه اونو از دیگران جدا می‌کرد، اندیشه‌هاش بود و روح بزرگ و بلندنظری‌ش که سودجویان زمانه رو خوش نمی‌اومد و به نظرشون دگراندیش مزاحم بود.»
اما داستان نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» که فقط درباره «نویسنده» نمایشنامه نیست. او در جای جای این داستان، بخش‌هایی از شخصیت حضرت علی زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد که با تصویر همیشگی که از این امام ارایه شده، تفاوتی چشمگیر دارد تا جایی که ذوالفقار تبدیل می‌شود به آیینه‌ای که با آن نه به جنگ دیگران بلکه به پیکار زشتی‌های درونی خویش می‌رویم و این چنین است که در بخشی از متن می‌خوانیم:
«ای طبلی از شکم ساخته، قناعت به دیگران آموختی تا خود شکم بینباری! ای رگ گردن برآورده، گردن زدن آیین کردی، که گردنت نزنند! ای بالانشین، که حیا افکندی، دور نیست که افکنده شوی! و ای ستم‌بر که در مظلومیت خویش پنهانی، تا کی ثنای ستمگر؟و تو ای سوار بر رهوار ـ تو بر سینه و سر زدی اگر کسی می‌دید، تا رکابت گیرند؛ و چون بر زین نشستی، بر پیادگان خندیدی! ای زاده دروغ و بالیده در ریا، به شمارِ بارهایی که بر نامم سوگند خوردی برای فریفتن خویش و دیگری و من و خدا، به همان شمار که دانستم و به رویت نیاوردم، شرمی از فردا کن که آینه روبه‌رویت گیرند. ذوالفقار، این است نه تیغ دو دم!»
نمایشنامه «مجلس ضربت زدن» که سال 79 نوشته شده، 2 سال بعد در شمارگان 5 هزار نسخه که حالا برای ما رقمی افسانه‌ای است، از سوی نشر «رونشگران و مطالعات زنان» به انتشار رسید. این نمایشنامه تا سال 1393 که محمد رحمانیان به مناسبت شب‌های قدر آن را با گروهی از بازیگرانش نمایشنامه‌خوانی کرد، مهمان کتابخانه‌هایمان بود و تنها زمانی که روی صحنه جان گرفت، در سال 95 بود که در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر برای اولین اجرا شد؛ اجرایی که در آن مهتاب نصیرپور، نقش «نویسنده» را بازی کرد.

عصر کرد

لینک کوتاه:
https://www.asrekurd.ir/Fa/News/975624/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

آغاز فعالیت‌های سال جدید معاونت فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید از موزه مرکزی شهدا

ماندن تو می تواند شهر را عاشق کند!

تبریک نوروزی فارسی‌آموزان صرب

کری محافظ مسی: من جای لئو مبارزه می‌کنم!

میرشکاری: پیروزی برابر امارات گام بلندی برای دفاع از قهرمانی بود

درآمد 250 میلیون یورویی که امباپه از دست داد!

فرهاد مجیدی: تبریک و آرزوی موفقیت در جام جهانی

ناراحتی هری‌کین: هیچ کس حرف ما را نمی‌شنود

کابوس‌ استقلال در سال 1403؛ ناکام مطلق!

چهره استادیوم آزادی قبل و بعد از بازی شب گذشته ایران - ازبکستان

مهاجم جنجالی پرسپولیس بعد از یک سال تیم گرفت

تیم ملی کشتی آزاد جوانان ایران با کسب 11 مدال قهرمان شد

بازتاب گسترده صعود ایران به جام جهانی در رسانه‌های جهانی

مونیخ در بهت: ستاره بایرن رباط داد!

نخستین بارقه نیک‌اندیشی در سال 1404؛وقف منزل مسکونی در مریوان

عکس/ زمین فوتبال در دل کوهستان روستای دیوزناو کردستان

کلید رفع مشکلات استان کردستان در گرو تحقق شعار سال است

بروکراسی‌های اداری و دلال بازی‌ در کردستان کاهش یابد

حضور حماسی مردم در روز قدس دشمنان را مأیوس می‌کند

با کمتر از 1 میلیارد صاحب این خودرو لاکچری شوید/ شرایط فروش اقساطی هایما فروردین 1404 + جدول

خبرهای مهم اقتصادی در راه است!

شاهد افزایش حضور گردشگران در استان کردستان هستیم / اولویت اول سرمایه گذاری است

نماینده بیجار: بازار اقلیم کردستان عراق را از دست دادیم

«سرمایه‌گذاری بخش خصوصی» موتور محرکه اقتصاد کشور

رشد 25 هزار واحدی شاخص بورس تهران در دومین روز کاری سال

تداوم حمایت وزارت اقتصاد از بازار سرمایه در سال 1404/ وزارت اقتصاد تمام تلاش خود را برای رونق بازار سرمایه انجام خواهد داد/ وزیر جدید اقتصاد هم به رونق بازار سرمایه توجه خواهد داشت/ این گفت‌و‌گو را تصویری ببینید + ویدئو

نسخه شفابخش «اقتصاد بیمار»،عمل به فرامین رهبری است،«روز قدس»، پیام اقتدار ملت ایران به جهانیان صادر می‌شود

تقویت بخش خصوصی راهکار برون رفت از وضعیت فعلی است

سرمایه‌گذار به دنبال ثبات و امنیت است/ ضرورت پذیرفتن FATF

پیش بینی بازار مسکن در سال 1404 / سونامی قیمت مسکن در راه است؟

قیمت جهانی طلا امروز 06 فروردین؛ رشد اندک قیمت طلا

ریاست‌جمهوری ترامپ و تأثیر آن بر اقتصاد ایران؛ معاون پیشین وزارت خارجه: امکان زیادی برای اجماع در داخل بر سر راه حل منطقی وجود دارد/ هادیان: مذاکره نکنیم فشار حداکثری به سرعت آغاز می شود

56 درصد ظرفیت سدهای کرمانشاه پُر شد

یک کشته و 6 زخمی در تصادف کامیون و پیکان در محور شهرستان صحنه

پتروشیمی کرمانشاه باید به عنوان یک الگوی موفق تولید و ارزآوری در کشور معرفی شود

یک کشته و 6 زخمی در تصادف کامیون و پیکان در جاده‌ شهرستان صحنه

استاندار کرمانشاه از تدوین اطلس انرژی خورشیدی خبر داد

اولویت استان کردستان در سال جاری سرمایه‌گذاری است

درخواست امام جمعه کیش از محمدرضا عارف / اختیارات مدیریتی باید کیش به داده شود

کیش در مسیر توسعه؛ از جذب سرمایه‌گذاری تا تبدیل شدن به هاب مالی

مناطق آزاد بازوی اقتصادی کشور در شرایط تحریم هستند

کیش در مسیر نسل هفتمی شدن؛ جزیره‌ای هوشمند، سبز و پیشرو در سرمایه‌گذاری

پدر شهیدان «محمدی» از استان البرز به فرزندان شهیدش پیوست

پیام تسلیت رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پی درگذشت پدر شهیدان والامقام «محمدی»

کشف 31 فقره سرقت در سنندج

شاعرانه/ به آنچه سهم من از بودن است خشنودم

تماس تلفنی محمدرضا عارف با سرمربی تیم ملی بعد از صعود به جام جهانی

مهدی تاج: سرمربی تیم ملی در جام جهانی 2026 قلعه‌نویی خواهد بود

بازی دوستانه تیم ملی فوتبال با روسیه و شیلی

پیام تبریک انصاری‌فرد و حاج‌صفی به قلعه‌نویی