بزرگنمايي:

عصر کرد - تین نیوز |
چنانچه احتمال تشدید تحریم های اقتصادی در صورت پیروزی جمهوری خواهان و یا تحمیل تحریم های سنگین تر بر صادرات نفتی و اعمال تحریم های فلج کننده- بالا باشد، امکان اجرای سیاست یکسان سازی و تک نرخی ارز مقدور نخواهد شد و اولویت باید بر تداوم سیاست دو نرخی ارزی و نه چند نرخی- باشد. در یک نظام دو نرخی ارزی، دولت یک ارز حمایتی براساس مکانسیم توازن و تعادل بخش تجاری و سرمایه ای تعریف خواهد کرد در کنار نرخ ارز بازار.
با این حال این نظام دو نرخی حتماً یک بسته سیاستی است و الزامات سختگیرانه نیاز دارد.
به گزارش تین نیوز به نقل از فرارو، دکتر وحید شقاقی شهری گفت: کشور با انبوهی از چالش های اقتصادی انباشت شده مواجه است که مواجهه عقلانی با این شرایط، نیازمند برنامه محوری و پدیدآوردن الزاماتی است. با این حال طی همین مدت کوتاه، دولت در حوزه اقتصاد با سردرگمی هایی همراه بوده که به تدریج نتایج این پاردوکس ها و تناقضات فکری و سردرگمی ها آشکار خواهد شد. اهم این سردرگمی های دولت در اقتصاد به این صورت است:
1 اولین سردرگمی دولت در این است که بر اجرای کامل برنامه هفتم پیشرفت تاکید کرده است، در حالیکه خود این برنامه از ضعف اساسی رنج می برد و ماده 119 این قانون حکم داده حداکثر ظرف یکسال از لازم الاجرا شدن این قانون، دولت 26 برنامه کلان منجمله: برنامه تامین مالی، برنامه رفع ناترازی های اقتصادی کلان، برنامه نظام تامین مالی خرد، برنامه کاهش ناترازی تجاری غیرنفتی، برنامه تقویت حکمرانی و مدیریت ریال، را تدوین و فرایند قانونی را برای تصویب طی کند.
2 در 15 آبان سالجاری مصادف با 5 نوامبر 2024 یعنی 45 روز دیگه، انتخابات امریکا برگزار خواهد شد. با توجه به سوابق گذشته درصورت پیروزی ترامپ، احتمال تشدید تحریم های اقتصادی و نفتی وجود دارد. با این حال دومین سردرگمی دولت این است هنوز هیچ برنامه کوتاه مدت روشنی برای تقویت تاب آوری اقتصاد ایران طراحی و اجرا نکرده است.
3 شمارش معکوس تا اکتبر سال 2025 (مصادف مهر و آبان 1404) شروع شده، بطوری که بنابر مفاد برجام، یا به عادی شدن برنامه هسته ای ایران منتهی شود یا اینکه در سایه تلاش های توأم با کارشکنی اروپایی ها، با اجرای مکانیسم ماشه، قطعنامه های ملغی شده را بار دیگر جان بخشیده و عملاً شرایط برنامه هسته ای ایران را به دوران قبل از توافق هسته ای باز می گرداند. روندی که دکترین هسته ای ایران را نیز تغییر خواهد داد. شواهد حکایت از این دارد تروئیکای اروپا و آمریکا طی روز های اخیر موجی از تحریم های جدید علیه ایران به بهانه واهی ارسال موشک بالستیک به روسیه به راه انداخته اند و درحال مقدمه چینی برای سناریوی کسب امتیازات بیشتر یا دستور مکانیسم ماشه هستند. سومین سردرگمی دولت این است هنوز هیچ برنامه روشن اقتصادی برای مواجهه با بازگشت تحریم های اقتصادی و رویارویی با مکانیسم ماشه طراحی و اجرا نکرده است.
4 کشور با انبوهی از ناترازی های اقتصاد کلان مواجه است. طی این مدت، اعضای ارشد دولت جملات کوتاهی منجمله افزایش قیمت بنزین یا انتقال پایتخت مطرح کرده اند که با انتقادات گسترده از سوی صاحبنظران و عموم مردم مواجه شده است. چهارمین سردرگمی دولت این است هنوز هیچ برنامه و نقشه راه روشن برای نحوه مواجهه و مهار ناترازی-های اقتصاد کلان ارائه نشده است.
5 تناقض و تفاوت دو عضو ارشد اقتصادی یعنی آقایان فرزین و همتی مشهود است. در آخرین جلسه دولت گذشته، آقای فرزین گزارش اقتصادی از پیشرفت اقتصادی چشمگیر دولت سیزدهم ارائه داد که به اصطلاح اسب زین شده تحویل شده است. درحالیکه آقای همتی و سایر اعضای دولت، این اصطلاح را نفی کرده و اشاره دارند که دولت شرایط بسیار ناگوار و بدی را تحویل گرفته و شاخص های اقتصادی در وضعیت بسیار بد و وخیم قرار دارند و آمار های خام و گزینشی چاره ساز نیست. سردرگمی ایجاد شده این است، هنوز هیچ گزارش اقتصادی مستند و مستدل توسط دولت از آنچه تحویل گرفته است منتشر نکرده است.
6 چنانچه احتمال تشدید تحریم های اقتصادی در صورت پیروزی جمهوری خواهان و یا تحمیل تحریم های سنگین تر بر صادرات نفتی و اعمال تحریم های فلج کننده- بالا باشد، امکان اجرای سیاست یکسان سازی و تک نرخی ارز مقدور نخواهد شد و اولویت باید بر تداوم سیاست دو نرخی ارزی و نه چند نرخی- باشد. در یک نظام دو نرخی ارزی، دولت یک ارز حمایتی براساس مکانسیم توازن و تعادل بخش تجاری و سرمایه ای تعریف خواهد کرد در کنار نرخ ارز بازار. با این حال این نظام دو نرخی حتماً یک بسته سیاستی است و الزامات سختگیرانه نیاز دارد و باید الزامات این سیاست یعنی تقویت حاکمیت ریال و کنترل شدید گردش ریال در اقتصاد ایران از طریق شبکه بانکی، کنترل قاچاق و واردات غیررسمی، نظارت هوشمند بر نظام توزیع کالا، مالیات بر واردات به میزان اختلاف ارز نیما و آزاد، جلوگیری خروج سرمایه (کنترل حساب سرمایه)، طراحی و پیاده سازی ساختار های نظارت هوشمند و کنترل های مویرگی بازار در دستور کار قرار گیرد. بدون این الزامات قطعاً اجرای سیاست چند نرخی همچون تجربه تاریخی گذشته شکست خورده خواهد شد. سردرگمی دولت این است هنوز هیچ برنامه روشن برای سیاست های ارزی کشور در سناریو های مختلف ارائه نشده است.
7 تیم اقتصادی ناهماهنگ در قالب شعار وفاق ملی، بر سردرگمی های دولت در اقتصاد افزوده است. ایده مرکزی و فرمانده اقتصادی مشخص نمی باشد و اعضای اقتصادی کابینه همچون وزیر کشاورزی، کشور، اقتصاد و بانک مرکزی بصورت ناجور کنار یکدیگر قرار گرفته اند و هر کدام به فرد یا گروه سیاسی خاصی تعلق دارند. نحله های فکری مختلف و افراد وابسته به گروه های سیاسی مختلف و نبود یک تفکر و اندیشه اقتصادی مرکزی مشخص بر سردرگمی اقتصادی دولت افزوده است.
8 نحوه مواجهه دولت با بنیاد ها و نهاد های اقتصادی خارج از دولت مشخص نمی باشد. بیشتر اعضای کابینه دولت سیزدهم به سرعت در هلدینگ ها و مدیریت های اقتصادی نهاد های خارج دولت جذب شدند. این نهاد ها منابع مالی زیادی دارند و در حوزه های متعدد اقتصادی بصورت مستقیم یا غیرمستقیم فعالیت دارند. نحوه تعامل و حل تضاد منافع دولت با این نهاد ها نامشخص است و بر سردرگمی اقتصادی دولت افزوده است.
9 جمله معروف رئیس محترم جمهور مبنی بر اینکه ما با کسی دعوا نداریم، جمله پر ابهامی است و بر سردرگمی می افزاید. شبیه اینکه «کسی به گرگ بگوید که، چون من تو رو نخوردم، تو هم من رو نخور!». در عالم سیاست، مساله قدرت اقتصادی و سیاسی محور همگرایی است. بدیهی است براساس اصل منفعت، به تدریج نقش و گستره مخالفان داخلی و خارجی دولت مشخص شده و بیشتر خواهد شد. نظر به اینکه ایده مرکزی سیاست اقتصادی خارجی دولت مشخص نمی باشد، لذا بر سردرگمی های دولت اضافه کرده است.