عصر کرد - پیش‌فروش سکه در ایران به عنوان یک ابزار مالی کاربردی در مدیریت نقدینگی و کنترل بازار طلا و ارز، فرصتی برای سرمایه‌گذاری با مزایا و چالش‌هایی همراه است که تحلیل آن ضروری به نظر می‌رسد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، پیش‌فروش سکه به عنوان یکی از ابزارهای مالی پرکاربرد در ایران همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران و عموم مردم بوده است.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در مقاطع مختلف، به منظور مدیریت نقدینگی، کنترل بازار طلا و ارز، و همچنین ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری، اقدام به عرضه سکه‌های طلا از طریق پیش‌فروش کرده است. این روش، در کنار مزایای بالقوه‌ای که برای اقتصاد کلان و خرد کشور دارد، ریسک‌ها و چالش‌هایی را نیز به همراه دارد که توجه به آن‌ها برای سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران ضروری است. در این مقاله، با استناد به منابع معتبر خبری و تحلیلی ایران، به بررسی جامع و دقیق این موضوع پرداخته می‌شود.
تاریخچه پیش‌فروش سکه در ایران؛ نگاهی به گذشت سابقه استفاده از پیش‌فروش سکه به عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری پولی و ارزی در ایران به دهه‌های گذشته بازمی‌گردد. در سال‌های پرتلاطم اقتصادی، بانک مرکزی به منظور مقابله با افزایش قیمت طلا و ارز، کاهش تقاضای کاذب، و جمع‌آوری نقدینگی سرگردان، اقدام به عرضه سکه‌های طلا از طریق پیش‌فروش کرد.
یکی از نمونه‌های بارز این اقدامات، طرح پیش‌فروش سکه در سال 1396 بود. در آن زمان، به دلیل افزایش قیمت طلا و ارز در بازار، بانک مرکزی به منظور تعدیل بازار و جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت‌ها، اقدام به عرضه حدود 7 میلیون و 600 هزار قطعه سکه طلا از طریق پیش‌فروش کرد. استقبال مردم از این طرح به دلیل تفاوت قیمت پیش‌فروش با قیمت بازار و سودآوری قابل توجه، بسیار بالا بود. با این حال، این طرح نیز با چالش‌ها و انتقاداتی همراه بود که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
فرصت‌های پیش‌فروش سکه برای مردم؛ جنبه‌های مثبت سرمایه‌گذاری پیش‌فروش سکه، در صورت مدیریت صحیح و آگاهی از شرایط بازار، می‌تواند فرصت‌های متعددی را برای سرمایه‌گذاران و عموم مردم فراهم کند، یکی از اصلی‌ترین انگیزه‌های مردم برای شرکت در طرح‌های پیش‌فروش سکه، امکان کسب سود و بازدهی قابل توجهی است. در بسیاری از دوره‌ها، قیمت سکه‌های پیش‌فروش شده نسبت به قیمت بازار پایین‌تر بوده است. این تفاوت قیمت، به خریداران این امکان را می‌دهد که با فروش سکه‌ها در بازار آزاد سود مناسبی کسب کنند. همچون در سال‌های گذشته، برخی از سرمایه‌گذاران توانستند با خرید سکه‌های پیش‌فروش شده و فروش آن‌ها در زمان تحویل، سودهای قابل توجهی به دست آورند.
سرمایه‌گذاری در سکه طلا به عنوان یک دارایی امن و با ارزش می‌تواند به تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری کمک کند. با توجه به اینکه قیمت طلا با سایر دارایی‌ها مانند سهام و اوراق قرضه همبستگی پایینی دارد، سرمایه‌گذاری در سکه می‌تواند ریسک‌های مرتبط با سایر بازارها را کاهش دهد.
تورم یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد ایران در دهه‌های گذشته بوده است. با توجه به اینکه طلا به عنوان یک دارایی با ارزش همواره در برابر تورم مقاومت نشان داده است، سرمایه‌گذاری در سکه می‌تواند به عنوان راهی برای حفظ ارزش دارایی‌ها در برابر کاهش قدرت خرید پول ملی محسوب شود.
خرید سکه طلا از طریق پیش‌فروش فرآیندی ساده و آسان است. بانک مرکزی با ایجاد بسترهای مناسب، امکان خرید سکه را برای عموم مردم فراهم می‌کند. این سهولت در سرمایه‌گذاری، به ویژه برای افرادی که تجربه زیادی در بازارهای مالی ندارند، می‌تواند جذاب باشد.

ریسک‌های پیش‌فروش سکه برای مردم؛ جنبه‌های منفی سرمایه‌گذاری در کنار فرصت‌های متعددی که پیش‌فروش سکه ارائه می‌دهد، ریسک‌ها و چالش‌هایی نیز وجود دارد که توجه به آن‌ها برای سرمایه‌گذاران ضروری است؛ قیمت جهانی طلا تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند نرخ بهره، ارزش دلار، شرایط اقتصادی جهانی، و تحولات سیاسی قرار دارد. این نوسانات می‌تواند بر قیمت سکه‌های پیش‌فروش شده تأثیرگذار باشد و منجر به زیان سرمایه‌گذاران شود و همچون در صورتی که قیمت جهانی طلا در زمان تحویل سکه‌ها کاهش یابد، سرمایه‌گذاران ممکن است مجبور شوند سکه‌های خود را با قیمتی کمتر از قیمت خرید به فروش برسانند.
در برخی موارد، ممکن است بازار با اشباع عرضه مواجه شود و فروش سکه‌های پیش‌فروش شده با دشواری و کاهش قیمت همراه باشد. این موضوع به ویژه در شرایطی که بانک مرکزی حجم زیادی سکه را از طریق پیش‌فروش عرضه کرده باشد، می‌تواند تشدید شود؛ تأخیر در تحویل سکه‌ها، مشکلات فنی در فرآیند پیش‌فروش، تغییرات ناگهانی در سیاست‌های بانک مرکزی، و مسائل مربوط به اصالت سکه‌ها می‌تواند برای خریداران مشکلاتی ایجاد کند. به عنوان مثال، در برخی از دوره‌های پیش‌فروش سکه، گزارش‌هایی مبنی بر تأخیر در تحویل سکه‌ها و یا عدم تطابق مشخصات سکه‌ها با استانداردهای اعلام‌شده منتشر شده است.
سرمایه‌گذاری در سکه طلا مشمول مالیات است. تغییرات در قوانین مالیاتی می‌تواند بر سودآوری سرمایه‌گذاری در سکه تأثیرگذار باشد. همچون افزایش نرخ مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری در سکه را کاهش دهد.
تجربیات گذشته و درس‌های آموخته شده، نگاهی به عملکرد طرح‌های پیشین بررسی تجربیات گذشته از اجرای طرح‌های پیش‌فروش سکه در ایران می‌تواند درس‌های ارزشمندی را برای سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران ارائه دهد. در سال‌های گذشته، اجرای طرح‌های پیش‌فروش سکه با چالش‌هایی همراه بوده است. برای مثال، در سال 1396، برخی افراد با سرمایه‌گذاری‌های کلان تعداد زیادی سکه پیش‌خرید کردند که منجر به انتقادات و واکنش‌های مقامات شد. به عنوان نمونه، رئیس سازمان بازرسی کل کشور از خرید 38 هزار قطعه سکه توسط یک فرد 31 ساله خبر داد و بر لزوم اتخاذ تدابیر مناسب برای جلوگیری از چنین مواردی تأکید کرد.
این تجربیات نشان می‌دهد که لازم است بانک مرکزی تدابیر مناسبی را برای جلوگیری از سو استفاده‌های احتمالی و توزیع عادلانه‌تر سکه‌ها اتخاذ کند. همچنین، اطلاع‌رسانی دقیقی در خصوص شرایط و ریسک‌های سرمایه‌گذاری در سکه به عموم مردم ضروری است.
اقدامات بانک مرکزی برای بهبود فرآیند پیش‌فروش سکه: تلاش برای اصلاح رویه‌ها بانک مرکزی با توجه به تجربیات گذشته، اقداماتی را برای بهبود فرآیند پیش‌فروش سکه انجام داده است. همچون پیش‌فروش سکه طلا در اسفند 1403، زمان‌بندی مشخصی برای ثبت سفارش‌ها تعیین شد و متقاضیان ملزم به واریز وجه معادل 100 درصد ارزش سفارش و کارمزد پیش‌خرید بودند. این اقدامات با هدف کاهش تقاضای کاذب و جلوگیری از سو استفاده‌های احتمالی انجام شده است. همچنین، بانک مرکزی تلاش کرده است با شفاف‌سازی بیشتر در خصوص شرایط پیش‌فروش و ارائه اطلاعات دقیق در مورد مشخصات سکه‌ها، اعتماد عمومی را افزایش دهد.
نقش فناوری‌های نوین در بازار طلا: فرصت‌ها و تهدیدها گسترش فناوری‌های نوین کسب‌وکارهای مختلف از جمله طلافروشان را تحت تأثیر قرار داده است. این فناوری‌ها می‌توانند هم به عنوان فرصت و هم به عنوان تهدید برای بازار طلا محسوب شوند. از یک سو، فناوری‌های نوین می‌توانند فرآیند خرید و فروش طلا را تسهیل کنند و دسترسی مردم به این بازار را افزایش دهند. به عنوان مثال، پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش طلا امکان خرید و فروش سریع و آسان طلا را برای عموم مردم فراهم می‌کنند.
از سوی دیگر، خرید و فروش طلا از طریق سکوهای اینترنتی با هویت نامشخص می‌تواند ریسک‌هایی برای خریداران به همراه داشته باشد. به همین دلیل، کارشناسان به مردم توصیه می‌کنند که از خرید طلا از سکوهای اینترنتی بی‌هویت خودداری کرده و به جای آن، در مراکز معتبر و تحت نظارت سرمایه‌گذاری کنند.
توصیه‌هایی برای سرمایه‌گذاران: چگونه ریسک‌ها را کاهش دهیم و از فرصت‌ها بهره‌برداری کنیم؟ با توجه به ریسک‌ها و فرصت‌های موجود در بازار پیش‌فروش سکه، به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری،
قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، شرایط بازار طلا، عوامل مؤثر بر قیمت طلا، و شرایط پیش‌فروش سکه را به دقت بررسی کنید؛ قبل از تصمیم‌گیری، با کارشناسان مالی مشورت کنید و از نظرات آن‌ها بهره‌مند شوید؛ از خرید سکه از سکوهای اینترنتی بی‌هویت خودداری کرده و به جای آن، در مراکز معتبر و تحت نظارت سرمایه‌گذاری کنید. تمام سرمایه خود را در سکه طلا سرمایه‌گذاری نکنید و سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع کنید. ریسک‌های موجود در بازار طلا را در نظر بگیرید و آمادگی لازم برای مواجهه با این ریسک‌ها را داشته باشی.
به گزارش ایمنا، پیش‌فروش سکه به عنوان یک ابزار مالی، فرصت‌ها و ریسک‌های متعددی را برای مردم به همراه دارد. در حالی که این روش می‌تواند به عنوان راهی برای کسب سود و حفظ ارزش دارایی‌ها در برابر تورم مورد استفاده قرار گیرد، اما نوسانات قیمت طلا، ریسک‌های نقدشوندگی و مشکلات اجرایی می‌تواند سرمایه‌گذاران را با چالش‌هایی مواجه کند.
با توجه به اهمیت این موضوع، لازم است بانک مرکزی با اتخاذ تدابیر مناسب، فرآیند پیش‌فروش سکه را بهبود بخشد و زمینه را برای توزیع عادلانه‌تر سکه‌ها و جلوگیری از سو استفاده‌های احتمالی فراهم کند. همچنین، لازم است اطلاع‌رسانی دقیقی در خصوص شرایط و ریسک‌های سرمایه‌گذاری در سکه به عموم مردم ارائه شود.
در نهایت، آگاهی از شرایط بازار، مشاوره با کارشناسان مالی و سرمایه‌گذاری در مراکز معتبر می‌تواند به کاهش ریسک‌ها و بهره‌برداری بهتر از فرصت‌های موجود کمک کند.
کد خبر 851322