عصر کرد - راه اندازی منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان عمری بیش از سه دهه دارد، در طول همه این سالها راه اندازی منطقه آزاد تجاری در کردستان یکی از شعارهای دولت ها بوده و البته این مهم بالاخره در روزهای پایانی دولت حسن روحانی جنبه عملیاتی به خود گرفت.
منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان بعد از رفت و برگشت های متعدد بین دولت و مجلس بالاخره در 18 اردیبهشت ماه سال 1400 در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و 26 آذرماه همان سال این مصوبه از سوی شورای نگهبان نیز مورد تایید قرار گرفت.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در دولت های دوازدهم و سیزدهم چندین مراسم افتتاح و راه اندازی رسمی برای منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان برگزار شد ولی امروز بر اساس آنچه که مسئولان و نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی اعلام کرده اند، هنوز این منطقه آزاد در همان ابتدای راه متوقف مانده است.
حتی در دولت سیزدهم و به واسطه مسئولیت یک کردستانی بر شورای مناطق آزاد و تجاری کشور، مراسم رسمی راه اندازی برای منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان برگزار شده و حتی این منطقه به صورت رسمی صاحب مدیرعامل و اعضای هیات مدیره نیز شد ولی امروز بعد از گذشت بیش از یک سال از این اقدام، حرکت قابل توجهی در راستای پیشبرد اهداف آن صورت نگرفته است.
آغاز فعالیت رسمی منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان در آبان ماه 1402
حجت عبدالملکری دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور 13 آبان ماه سال 1402 در سنندج به صورت رسمی آغاز به کار منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان را اعلام کرد ولی مدیرعامل این منطقه چند روز قبل و در یک گفتگوی رسانه ای اعلام کرد که تاکنون اقدامی در راستای اجرایی کردن این منطقه آزاد صورت نگرفته است و همزمان با این مهم امید کریمیان نماینده مردم شهرستان های بانه و مریوان نیز اقدامات صورت گرفته در منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان را صفر عنوان کرد.
عبدالملکی 13 آبان ماه اعلام کرده بود: امروز آغاز بکار دهمین منطقه آزاد و ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی در استان کردستان و منطقه بانه و مریوان شروع می ‌کنیم، این موضوع سال‌های سال است که در استان مطرح است و پیگیری‌های مختلفی صورت گرفت.
وی گفت: بلافاصله کارهای قانونی مربوط به شکل‌گیری شخصیت حقوقی این مناطق به سازمان‌ها شروع شد که یکی از کارهای بسیار مهم تصویب اساس‌نامه این مناطق بود که در زمستان گذشته بعد از رفت و برگشت‌های متعدد بین شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد.
وی اضافه کرد: تکمیل طرح جامع منطقه آزاد بانه و مریوان که پیشرفت 40 تا 50 درصدی دارد و شناسایی و انتصاب مدیران این مناطق در اولویت قرار گرفت که کار انجام شده است.
دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور با بیان اینکه کردستان ظرفیت اقتصادی بالایی برای خود کردستان و کل کشور دارد، گفت: مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مناطق ملی با کارکرد فراملی و بین‌المللی هستند و چشم امید اقتصاد جمهوری اسلامی بوده و همه مردم ایران آن را از خود می‌دانند و لذا کارکرد مناسب این مناطق برایشان اهمیت دارد.

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه تیم خوبی در منطقه آزاد بانه و مریوان مستقر می‌شود باید به نحوی عمل کنیم که به یک منطقه آزاد نمونه در تراز ملی و بین‌المللی در سطح غرب آسیا تبدیل شود که منافع آن به مردم استان و همه ایران برسد.
منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان در ابتدای راه متوقف است
البته بعد از گذشت یک سال از وعده دبیر سابق مناطق آزاد نه تنها منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان نمونه و الگو نشده است که کوچکترین اقدام عملی در راستای اجرایی کردن این وعده صورت نگرفته است.
فردین وکیلی مدیرعامل منصوبی عبدالملکی برای منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان چندی قبل در گفتگوی رسانه ای اعلام کرد هنوز بعد از گذشت یک سال عضو سوم هیات مدیره این منطقه آزاد مشخص نشده است و به همین دلیل بخشی از کارها متوقف مانده است.
وی در خصوص طرح جامع منطقه آزاد نیز که عبدالملکی میزان پیشرفت آن را 40 تا 50 درصد اعلام کرده بود، متوقف مانده عنوان کرد و گفت: طرح جامع قبل از 13 آبان سال گذشته و آمدن من به این سازمان، قرارداد تهیه آن منعقد شده بود و براساس مفاد قرارداد که از سال 1400 نوشته شده بود، باید تا دی ماه سال 1402 تکمیل و تحویل ما داده می شد ولی وقتی به این مسئله ورود کردیم متوجه شدیم آنچه به اسم طرح جامع تحویل داده شده طرحی بسیار ضعیف و در حد کپی پیست مناطق دیگر است که یا باید تایید می کردیم که یک کار زیربنایی ضعیت از آب در می آمد و آسیب آن تا سال ها باقی می ماند و یا درخواست اصلاح و بررسی مجدد آنرا می دادیم.
اعتبارات سفر رئیسی به کردستان به منطقه آزاد بانه و مریوان تخصیص داده نشد
وی گفت: در همین راستا در استان با شرکت مشاور سه جلسه تشکیل دادیم و سه جلسه را هم در قالب شورای پژوهشی در دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد داشتیم و همه نکات و نقاط ضعف مربوط به این طرح را در این جلسات مطرح و همه موارد را بررسی کردیم تا کار ویرایش شود و امکان پیاده سازی را داشته باشد چراکه این طرح تا 50 سال دیگر قانون اساسی منطقه است.
مدیرعامل منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان عنوان کرد: بعد از تشکیل شش جلسه و پیگیری پنج ماهه متاسفانه شرکت مشاور طرح، پای کار نیامد. در مواقع ما هم نمی توانیم اقدام به لغو کردن قرارداد این شرکت یا تمدید آن کنیم چراکه این کار برعهده ما نیست و کارفرما موظف به انجام این اقدام است.
وکیلی البته به نبود نیروی انسانی به عنوان یکی دیگر از مسائل و مشکلات منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان نیز اشاره کرده و از درخواست های صورت گرفته برای جذب حداقل 50 نفر نیروی انسانی برای این منطقه خبر داد که البته تا این لحظه این مهم نیز عملیاتی نشده است.
نداشتن ردیف ملی بودجه، نداشتن نشان و لوگو، تصرف بخشی از زمین های مربوط به سایت های منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان از سوی مردم، عدم تخصیص اعتبارات سفر دولت سیزدهم به استان کردستان برای منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان از دیگر چالش های اعلام شده از سوی مدیرعامل این منطقه است.
منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان فقط یک لوگو دارد
امید کریمیان نماینده مردم شهرستان های مریوان و سروآباد در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: هنوز برای منطقه آزاد تجاری صنعتی بانه و مریوان نقشه‌ طرح جامع تهیه و تعریف نشده و از نظر ساختاری با مشکلات جدی روبه رو است و جز لوگوی منطقه آزاد چیزی دیگری از آن را شاهد نیستیم و به همین دلیل نمی ‌توانیم دورنمای از آینده داشته باشیم.

وی اظهار کرد: اعلام می ‌کنم منطقه آزاد تجاری صنعتی بانه و مریوان با این وضعیت فعلی کسر شأن همه ماست و این طرح جز اسمی از آن تاکنون هیچ پیشرفتی نداشته و در حوزه اجرا در نقطه صفر است.
محسن بیگلری نماینده مردم شهرستان های سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار خواستار ورود دستگاه‌های نظارتی به مشکلات منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان شد.
دستگاه های نظارتی در موضوع منطقه آزاد بانه و مریوان ورود کنند
وی عنوان کرد: متأسفانه مشکلات شدیدی در منطقه آزاد وجود دارد و از دستگاه‌های نظارتی تقاضا دارم با ورود به این موضوع، تأخیر صورت گرفته را رفع کنند.
وی یادآور شد: لازم است بحث مالی آن پیگیری شود در غیر این صورت در نهایت ما از طریق تحقیق و تفحص اقدام خواهیم کرد.
بیگلری بیان کرد: با ادامه این روند نمایندگان هم نمی‌توانند کاری انجام دهند چون مدیریت منطقه آزاد به جای دو تا هشت ماه به شرکت فرصت داده و هنوز اتفاقی نیفتاده است کم کاری شده و این خیانت به مردم است و کاری که باید یک سال و نیم انجام می ‌شد به چهار سال کشیده می‌ شود.
دولت ها یکی پس از دیگری می آیند و می روند و هنوز خبری از منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان در همان ابتدای راه متوقف مانده است و مسئولان هم وعده می دهند و می روند و کسی بابت وعده های عملی نشده آنها را مواخذه نمی کند.
اتلاف سرمایه و انژری در کنار مطالبات به حق مردم استان کردستان برای داشتن منابع درآمدی بهتر از جمله مسائل مهمی است که می طلبد مسئولان و مدیران استانی و کشوری در خصوص تسریع در راه اندازی منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان اقدامات بهتری را در دستور کار قرار داده و اجرایی کنند.