چاپ

عصر کرد - محمود فضیلت پژوهشگر و استاد ادبیات فارسی به‌بهانه مناسبت روز ملی نثر فارسی و بزرگداشت ابوالفضل بیهقی نویسنده کتاب تاریخ مسعودی یا تاریخ بیهقی یادداشتی نوشته و در آن تذکراتی درباره این‌اثر مهم ادبیات کلاسیک فارسی داده است. این‌مطلب با عنوان «نوگفته‌هایی از تاریخ بیهقی» برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
مشروح این‌یادداشت کوتاه را در ادامه می‌خوانیم؛
درباره تاریخ بیهقی و سبک و شیوه نگارش و محتوای آن بسیار سخن رفته است. این گفتار کوتاه بر آنست که به نکته‌های ناگفته و یا کمتر گفته شده‌ تاریخ بیهقی بپردازد.
1. از نکته‌های کم گفته‌ تاریخ مسعودی، توجه خاص اما ضمنی نویسنده به شخصیت‌های متفاوت و نقش‌های متعارض بازیگران تاریخی در حکومت غزنوی و مناسبات آنها با یکدیگر و نیز نقش آفرینان پنهان در لایه‌های زیرین اقتدار و اقتدار آفرینی است که حره‌ی ختلی را می‌توان از سرآمدان این گروه شخصیت‌های نقش آفرین تاریخ بیهقی دانست. از دیگر گفته‌های ضمنی بیهقی، شرح جریان‌های فکری، فرهنگی، سیاسی و مدیریتی است. تاریخ بیهقی تصویر کنشگران است که می‌کوشند تاریخ و حال و آینده را به سمت و سویی خاص هدایت کنند.
2. بررسی روابط خارجی حاکمان غزنوی به ویژه محمود و مسعود و تحلیل کمیت و کیفیت روابط با دربار بغداد و خلفای عباسی و کنشگری با فرمانروایان و مردم هندوستان در لشکرکشی و کشورگشایی غزنویان به شبه قاره است.
3. با آن‌که درباره شیوه، سبک و هنر نویسندگی بیهقی بسیار گفته و نوشته شده است. اما تحلیل و تبیین کاربرد نوعی خاص از ساختار جمله در تاریخ بیهقی که بر پایه گونه گفتاری و نه نوشتاری زبان شکل گرفته و سبکی خاص و یگانه را در تاریخ‌نویسی به‌وجود آورده، ناگفته مانده است.
4. هنر نمایشگری و گستره‌ توصیف و طول و تفصیل در پردازش صحنه‌ها در تاریخ مسعودی ابوالفضل بیهقی در تاریخ‌نویسی زبان فارسی یگانه است. به گونه‌ای که سبک تاریخ نویسی او به سبب درنگ در توصیف دقیق و هوشمندانه، ذره‌بینی و هنرمندانه‌ی شخصیت‌های تاریخی در فضاسازی و عناصر صحنه و گفتار و کردار به نمایش‌نامه‌نویسی نزدیک می‌شود.
کد خبر 6268445