بزرگنمايي:

عصر کرد - به گزارش گروه استانی ایسکانیوز، سیدیعقوب زراعت‌کیش، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌غرب در مصاحبه اختصاصی با مسئول استان تهران این خبرگزاری با اشاره به نوسانات ارزی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور اظهار داشت: نوسانات نرخ ارز نه‌تنها فعالان اقتصادی را در تصمیم‌گیری دچار چالش می‌کند، بلکه موجب افزایش نگرانی مردم و افزایش فعالیت آن‌ها در بازارهای موازی مانند طلا و ارز می‌شود.
سرمایه‌گذاری در تولید؛ راهبردی حیاتی برای عبور از چالش‌های اقتصادی
سیدیعقوب زراعت‌کیش در پاسخ به علت نام‌گذاری سال 1404 به عنوان «سال سرمایه‌گذاری در تولید» از سوی مقام معظم رهبری، با اشاره به نقش بنیادین سرمایه‌گذاری در تحکیم زیرساخت‌های اقتصادی کشور، اظهار داشت: یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد کشور که رهبر معظم انقلاب با دقت و ژرف‌اندیشی به آن اشاره فرمودند، فقدان سرمایه‌گذاری کافی در بخش تولید است. سرمایه‌گذاری نه‌تنها یکی از ارکان اصلی تولید را تأمین می‌کند، بلکه به‌عنوان پلی برای انتقال دانش، فناوری‌های نوین و ارتقای بهره‌وری در صنایع مختلف عمل می‌کند. تزریق سرمایه به بخش‌های مولد، موجب احیای بنگاه‌های نیمه‌فعال، راه‌اندازی واحدهای جدید اقتصادی و تقویت چرخه تولید خواهد شد که در نهایت، افزایش تولید ناخالص داخلی و ایجاد فرصت‌های گسترده اشتغال را به همراه دارد.
از سوی دیگر، رشد سرمایه‌گذاری منجر به تقویت توان صادراتی کشور شده و با کاهش وابستگی به واردات، ثبات بیشتری را در بازار ارز و سایر شاخص‌های کلان اقتصادی به ارمغان می‌آورد. در چنین شرایطی، اقتصاد کشور نه‌تنها از نوسانات مخرب مصون می‌ماند، بلکه به سمت توسعه پایدار و رقابت‌پذیری در عرصه جهانی حرکت می‌کند. بر همین اساس، رهبر معظم انقلاب با درایت و آینده‌نگری، دو محور کلیدی «سرمایه‌گذاری» و «تولید» را به‌عنوان راهبردهای اساسی در سال 1404 برگزیدند، چراکه این دو عنصر اساسی، زیربنای تحول اقتصادی، افزایش تاب‌آوری کشور در برابر چالش‌های خارجی و تضمین پیشرفت پایدار خواهند بود.
زراعت‌کیش با اشاره به چالش‌های اقتصادی سال گذشته، بیان کرد: سال 1403 برای اقتصاد ایران با چالش‌های متعددی همراه بود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها ناترازی‌های موجود در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی، آب و گاز بود. این ناترازی‌ها منجر به قطعی‌های مکرر برق در صنایع شدند و مشکلات جدی برای تولید و کسب‌وکارها به وجود آوردند.
وی افزود: اما در میان همه چالش‌ها، مهم‌ترین دغدغه اقتصادی کشور، نوسانات نرخ ارز بود. بی‌ثباتی در بازار ارز نه‌تنها تصمیم‌گیری را برای فعالان اقتصادی دشوار کرد، بلکه باعث افزایش نااطمینانی در جامعه شد.
به گفته زراعت‌کیش، رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران غرب و دکترای اقتصاد، اگر ثبات در بازار ارز وجود داشت، هم فعالان اقتصادی با اطمینان بیشتری سرمایه‌گذاری می‌کردند و هم مردم دچار سردرگمی نمی‌شدند، در نتیجه فعالیت‌های سفته‌بازانه در بازارهای موازی مانند طلا و ارز کاهش می‌یافت.
وی تأکید کرد که این نوسانات و آثار تورمی ناشی از آن، مشکلی مزمن در اقتصاد ایران است که مختص سال 1403 نبوده و در سال‌های گذشته نیز تکرار شده است.
لزوم اصلاحات زیربنایی برای ثبات اقتصادی
در پاسخ به این سؤال که چه راهکارهایی برای ایجاد ثبات در بازار ارز وجود دارد، زراعت‌کیش بر لزوم تقویت بنیان‌های اقتصادی کشور تأکید کرد. وی اظهار داشت: چه در حوزه ارز، چه در تولید و ارزش افزوده و چه در بخش متغیرهای مهمی مانند صادرات، نیاز است که اقتصاد کشور را از پایه مستحکم کنیم. اگر در طول دهه‌های گذشته از مزیت‌های نسبی خود استفاده می‌کردیم، امروز در چنین وضعیتی قرار نداشتیم.
وی با اشاره به صنعت نفت و گاز، یکی از اصلی‌ترین ظرفیت‌های اقتصادی کشور، افزود: به‌جای خام‌فروشی نفت، باید روی تبدیل آن به محصولات با ارزش افزوده بالاتر تمرکز کنیم. اگر ما محصولات فرآوری‌شده را صادر کنیم، هیچ کشوری قادر به تحریم ما نخواهد بود.
رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران غرب در ادامه به برخی سیاست‌های نادرست اقتصادی که در ماه‌های اخیر اجرا شده اشاره کرد و گفت: متأسفانه برخی سیاست‌های اشتباه در وزارت اقتصاد باعث ایجاد مشکلاتی شد که حتی مجلس نیز مجبور به استیضاح مسئولان مرتبط شد. مسیر درست برای اقتصاد کشور این است که از مزیت‌های نسبی خود بهترین استفاده را ببریم.
پتانسیل‌های اقتصادی ایران و فرصت‌های ازدست‌رفته
سیدیعقوب زراعت‌کیش با اشاره به موقعیت ژئوپلیتیک ایران و نیاز کشورهای همسایه به منابع انرژی، تأکید کرد که ایران می‌تواند تأمین‌کننده اصلی فرآورده‌های نفتی منطقه باشد. وی اظهار داشت: ما یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت و گاز در دنیا هستیم، درحالی‌که کشورهای همسایه ما، مانند افغانستان، عراق، ترکیه و پاکستان، از بزرگ‌ترین واردکنندگان این منابع هستند. برای مثال، ما می‌توانیم بازار افغانستان را از نظر گازوئیل و بنزین تأمین کنیم، اما بخش زیادی از سوخت این کشور همچنان از عراق یا کشورهای دیگر تأمین می‌شود.
وی همچنین به فرصت‌های ازدست‌رفته در حوزه گاز اشاره کرد و افزود: چین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرف‌های تجاری ایران، نیاز گسترده‌ای به گاز مایع (LNG) دارد. با وجود اینکه ایران بزرگ‌ترین دارنده ذخایر گاز جهان است، اما در صنعت LNG سرمایه‌گذاری مناسبی نکرده‌ایم. در حالی که این حوزه، یکی از منابع پایدار ارزآوری محسوب می‌شود و قابلیت تحریم‌پذیری کمی دارد، متأسفانه تاکنون توجه کافی به آن نشده است.
به اعتقاد زراعت‌کیش، راهکار بلندمدت برای ثبات اقتصادی کشور، استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود و کاهش وابستگی به منابعی است که به‌راحتی قابل تحریم هستند. وی تأکید کرد: ما باید از فرصت‌هایی که پیش روی ما قرار دارند به بهترین نحو ممکن استفاده کنیم. بدون این اصلاحات ساختاری، همچنان شاهد تکرار نوسانات اقتصادی و مشکلات ناشی از آن خواهیم بود.
اقتصاد ایران برای خروج از بحران‌های مداوم نیاز به یک تغییر رویکرد جدی دارد؛ تغییری که بتواند با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و سیاست‌گذاری‌های اصولی، ثبات و پیشرفت را برای کشور به ارمغان آورد.
لزوم توجه به اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های پایدار در مدیریت نرخ ارز
سیدیعقوب زراعت‌کیش: ثبات بازار ارز در گرو استفاده از مزیت‌های اقتصادی و سیاست‌گذاری صحیح است.
رهبر معظم انقلاب همواره بر ضرورت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تأکید داشته‌اند و در شعار سال 1403 نیز این موضوع را محور قرار داده‌اند. در طول سال‌های گذشته، بارها تأکید کرده‌اند که اگر ایران از مزیت‌ها و پتانسیل‌های اقتصادی خود به‌درستی استفاده کند و فرصت‌ها را از دست ندهد، علاوه بر کاهش قابلیت تحریم‌پذیری، ارزآوری کشور نیز پایدار خواهد شد. این پایداری می‌تواند ثبات را به بازار ارز بازگرداند و از نوسانات شدید جلوگیری کند.
زراعت کیش، رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران غرب، در این رابطه اظهار داشت: ما منکر تأثیر سیاست‌های پولی و ارزی نیستیم، اما باید پذیرفت که در ماه‌های اخیر، به‌ویژه در حوزه ارز نیمایی، سیاست‌های نادرست وزارت اقتصاد و بانک مرکزی نیز در بی‌ثباتی نرخ ارز نقش داشته‌اند. وی تأکید کرد که سیاست‌گذاری صحیح در کنار بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی کشور می‌تواند به ایجاد تعادل پایدار در بازار ارز کمک کند.
عرضه سکه، راهکار موقتی اما نه درمان پایدار
در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر عرضه سکه بر کنترل نرخ‌ها، زراعت‌کیش توضیح داد که در هر بازاری، عرضه و تقاضا باید به تعادل برسد. کشورها معمولاً زمانی که مشاهده می‌کنند عرضه یک کالا یا خدمات کمتر از تقاضا است، اقدام به افزایش عرضه می‌کنند تا تعادل ایجاد شود.
وی در ادامه افزود: در بازار ارز و سکه نیز دولت معمولاً با افزایش عرضه تلاش می‌کند کمبودها را جبران کند. این اقدام می‌تواند تا حدی مؤثر باشد، اما یک راهکار بلندمدت و اثربخش برای حل مشکلات ساختاری اقتصاد ایران محسوب نمی‌شود. بازار ارز کشور نیازمند اصلاحات اساسی و سیاست‌های پایدار است که بتواند ریشه نوسانات را هدف قرار دهد، نه صرفاً مدیریت مقطعی آن را.
به گفته وی، عرضه سکه و ارز در کوتاه‌مدت می‌تواند نوسانات را کاهش دهد، اما درمان اساسی برای بیماری مزمن اقتصادی کشور نیست.
راهکارهای فوری برای کاهش نرخ ارز و ثبات اقتصادی از دیدگاه زراعت‌کیش
کنترل نقدینگی، اصلاح سیاست‌های پولی و بهره‌گیری از پتانسیل‌های اقتصادی
زراعت کیش، رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران غرب، در پاسخ به این پرسش که اگر مسئولیت تصمیم‌گیری در حوزه سیاست ارزی را بر عهده داشت، چه اقداماتی را برای کاهش نرخ ارز و ثبات اقتصادی کشور انجام می‌داد، سه راهکار کلیدی را این‌چنین مطرح کرد:
کنترل نقدینگی
وی با تأکید بر اینکه یکی از ریشه‌های اصلی نوسانات نرخ ارز و تورم، رشد بی‌رویه نقدینگی در کشور است، گفت: "ما یک مشکل مزمن داریم که هنوز نتوانسته‌ایم آن را حل کنیم. تا زمانی که این سیل ویرانگر نقدینگی را مهار نکنیم، نوسانات تورمی و نرخ ارز ادامه خواهد داشت. بنابراین، اولین اقدام ضروری، کنترل نقدینگی است.
اصلاح سیاست‌های پولی
دکتر زراعت کیش بر ضرورت بازنگری و اصلاح سیاست‌های پولی و مالی کشور تأکید کرد و گفت: دولت باید سیاست‌های پولی و مالی را با رویکردی دقیق‌تر و هدفمندتر تدوین کند تا از ایجاد بی‌ثباتی در بازار جلوگیری شود.
بهره‌گیری از پتانسیل‌های اقتصادی
وی همچنین لزوم تدوین یک استراتژی بلندمدت برای بهره‌گیری از مزیت‌های اقتصادی کشور، به‌ویژه در حوزه صادرات نفت را مطرح کرد و افزود: ما باید درآمدهای نفتی خود را صرف توسعه تولید داخلی و ایجاد ارزش افزوده کنیم، نه اینکه صرفاً به خام‌فروشی ادامه دهیم.
تحقق شعارهای اقتصادی سال 1403 و چالش‌های پیش روی دولت با توجه به اینکه شعارهای سال 1403 "رشد تولید و مهار تورم" بوده است، زراعت کیش در پاسخ به این پرسش که آیا دولت توانسته این اهداف را عملی کند، گفت: الان هم دیر نیست، اما دولت باید در بسیاری از حوزه‌های کلیدی، تصمیمات سریع و مؤثری اتخاذ کند.
وی با اشاره به حوزه بنزین و انرژی اظهار داشت: به نظر می‌رسد دولت هنوز در این بخش به یک تصمیم مشخص نرسیده است، و این تعلل باعث هدررفت منابع ملی و آسیب‌های اقتصادی شده است. یکی از مشکلات بزرگ، نبود یک استراتژی مشخص برای مقابله با قاچاق سوخت است. این موضوع نیازمند اقدامات فوری و برنامه‌ریزی دقیق است.
لزوم جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای ثبات ارزی و رشد اقتصادی
زراعت‌کیش بر اهمیت ورود ارز از طریق سرمایه‌گذاری خارجی تأکید کرد و افزود: ما باید شرایطی ایجاد کنیم که سرمایه‌گذاران خارجی با اطمینان خاطر از نظر بازدهی و امنیت سرمایه، دلارهای خود را وارد کشور کنند. این کار نه‌تنها به ثبات نرخ ارز کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز رشد و رونق تولید ملی نیز خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: دولت باید تصمیمات استراتژیک و تاریخی بگیرد، به‌ویژه در حوزه یارانه‌ها، مخصوصاً یارانه بنزین. چرا تاکنون تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشده؟ چرا منابع انرژی ما باید این‌گونه هدر رود و در عوض، دولت میلیاردها دلار صرف واردات بنزین کند؟ همه این‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است تا بتوانیم به بهره‌وری لازم در این بخش برسیم.
نقش دانشگاه‌ها در توسعه اقتصادی و تولید محصولات دانش‌بنیان
رئیس دانشگاه آزاد تهران‌غرب در بخش پایانی سخنان خود به نقش دانشگاه‌ها در توسعه اقتصادی و افزایش ارزش افزوده اشاره کرد و گفت: برخی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های دنیا توانسته‌اند با توسعه فناوری و تولید محصولات دانش‌بنیان، درآمدی به اندازه تولید ناخالص داخلی (GDP)چندین کشور خاورمیانه کسب کنند. این نشان می‌دهد که دانشگاه‌ها ظرفیت بالایی برای تولید محصولات با ارزش افزوده بالا دارند.
وی در انتها تأکید کرد: اگر ما بتوانیم دانشگاه‌های خود را به مراکز تولید علم و فناوری تبدیل کنیم، می‌توانیم شاهد رشد پایدار اقتصادی و کاهش وابستگی به منابع سنتی درآمدی باشیم.
خبرنگار: حسام رضایی
انتهای پیام/
کد خبر: 1262522 برچسب‌ها ایسکانیوز سیدیعقوب زراعت‌کیش حسام رضایی دانشگاه آزاد تهران‌غرب اقتصاد ایران جهش تولید تولید دانش بنیان دانشگاه آزاد اسلامی